рухо́мы, -ая, -ае.
1. Здольны рухацца, які можа рухаць.
Р. блок.
2. Які пераязджае з месца на месца.
Р. лазарэт.
3. Які можа змяняцца ў залежнасці ад умоў; які хутка развіваецца, мяняецца.
Рухомыя формы арганізацыі.
Рухомая з’ява.
○
Рухомая маёмасць (спец.) — такая, якая можа быць перамешчана з месца на месца.
Рухомы састаў — сукупнасць сродкаў аўтамабільнага, чыгуначнага і іншых відаў транспарту.
|| наз. рухо́масць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рухо́мы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
рухо́мы |
рухо́мая |
рухо́мае |
рухо́мыя |
| Р. |
рухо́мага |
рухо́май рухо́мае |
рухо́мага |
рухо́мых |
| Д. |
рухо́маму |
рухо́май |
рухо́маму |
рухо́мым |
| В. |
рухо́мы (неадуш.) рухо́мага (адуш.) |
рухо́мую |
рухо́мае |
рухо́мыя (неадуш.) рухо́мых (адуш.) |
| Т. |
рухо́мым |
рухо́май рухо́маю |
рухо́мым |
рухо́мымі |
| М. |
рухо́мым |
рухо́май |
рухо́мым |
рухо́мых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
рухо́мы
1. в разн. знач. подвижно́й; подви́жный;
р. саста́ў — ж.-д. подвижно́й соста́в;
р. блок — тех. подвижно́й блок;
р. на́ціск — лингв. подви́жное ударе́ние;
р. мост — подвижно́й мост;
~мая раўнава́га — хим. подви́жное равнове́сие;
2. юр. дви́жимый;
~мая маёмасць — дви́жимое иму́щество
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рухо́мы, ‑ая, ‑ае.
1. Здольны рухацца (аб прыстасаваннях, механізмах і пад.). Рухомы блок. □ Зроблены новы рухомы круг і прыстасаванні для дэкарацый. «Беларусь».
2. Які не знаходзіцца пастаянна на адным і тым жа месцы, здольны змяняцца. Рухомы націск у слове. □ [Вецер] разрываў полаг хмар, і тады праз рухомыя прасветы згасаючымі іскрамі падалі на зямлю зоркі. Шамякін. // Які пераязджае з месца на месца; проціл. нерухомы. Рухомы лазарэт. Рухомы магазін. // Прызначаны для перамяшчэння з месца на месца. Рухомая артылерыя. Рухомы мост. □ — Будзем ствараць невялікія рухомыя атрады, якія б змаглі знайсці прытулак і ў стэпе, — прапанаваў Андрэй. Няхай.
3. Які можа змяняцца ў залежнасці ад умоў. Рухомыя формы арганізацыі. // Які хутка развіваецца, мяняецца. Стыль пісьменніка, калі разглядаць яго як сувязі, што існуюць паміж асноўнымі вобразамі твораў, — з’ява рухомая. Юрэвіч.
•••
Рухомая маёмасць гл. маёмасць.
Рухомы састаў гл. састаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рухо́мы ’здольны рухацца; які можна перамяшчаць’ (ТСБМ, Нас.), рухо́мый ’тс’ (Бяльк.), рухо́му ’жвавы, дзелавы’ (ТС), сюды ж рухо́масць ’уласцівасць і стан рухомага’, ’рухомая маёмасць’ (ТСБМ). Польск. ruchomy ’які можа рухацца; перамяшчальны’. Прасл. *ruxomъ — дзеепрыметнік залежнага стану цяперашняга часу ад незахаванага прасл. *rusti ’рыць, капаць, пераварочваць (зямлю)’, ’перамяшчаць’ (гл. рушыць), утвораны як вядомы ад ведаць (Борысь, 526; Фурлан, Бязлай, 3, 205).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ураўнава́жана-рухо́мы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ураўнава́жана-рухо́мы |
ураўнава́жана-рухо́мая |
ураўнава́жана-рухо́мае |
ураўнава́жана-рухо́мыя |
| Р. |
ураўнава́жана-рухо́мага |
ураўнава́жана-рухо́май ураўнава́жана-рухо́мае |
ураўнава́жана-рухо́мага |
ураўнава́жана-рухо́мых |
| Д. |
ураўнава́жана-рухо́маму |
ураўнава́жана-рухо́май |
ураўнава́жана-рухо́маму |
ураўнава́жана-рухо́мым |
| В. |
ураўнава́жана-рухо́мы (неадуш.) ураўнава́жана-рухо́мага (адуш.) |
ураўнава́жана-рухо́мую |
ураўнава́жана-рухо́мае |
ураўнава́жана-рухо́мыя (неадуш.) ураўнава́жана-рухо́мых (адуш.) |
| Т. |
ураўнава́жана-рухо́мым |
ураўнава́жана-рухо́май ураўнава́жана-рухо́маю |
ураўнава́жана-рухо́мым |
ураўнава́жана-рухо́мымі |
| М. |
ураўнава́жана-рухо́мым |
ураўнава́жана-рухо́май |
ураўнава́жана-рухо́мым |
ураўнава́жана-рухо́мых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
рухо́масць, -і, ж.
1. гл. рухомы.
2. Рухомая маёмасць (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лабі́льны, -ая, -ае (спец.).
Нястойкі, няўстойлівы, рухомы.
Л. ціск.
Лабільная тэмпература.
|| наз. лабі́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лабі́льны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Настойкі, няўстойлівы, рухомы.
[Ад. лац. labilis — рухомы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́парт, -а, М -рце, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
Рухомы вузел металарэзных і дрэваапрацоўчых станкоў з разцом.
|| прым. су́партны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)