руса́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. руса́льны руса́льная руса́льнае руса́льныя
Р. руса́льнага руса́льнай
руса́льнае
руса́льнага руса́льных
Д. руса́льнаму руса́льнай руса́льнаму руса́льным
В. руса́льны (неадуш.)
руса́льнага (адуш.)
руса́льную руса́льнае руса́льныя (неадуш.)
руса́льных (адуш.)
Т. руса́льным руса́льнай
руса́льнаю
руса́льным руса́льнымі
М. руса́льным руса́льнай руса́льным руса́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

руса́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да русалляў. Русальныя ігрышчы.

•••

Русальны тыдзень — першы тыдзень пасля свята сёмухі, калі спраўляліся русальныя абрады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Руса́ллі ’у старажытных славян — вясеннія язычніцкія святкаванні, звязаныя з культам продкаў’ (ТСБМ); руса́льны ’які мае адносіны да русалляў’, руса́льны ты́ждзень (ты́здзень) ’першы тыдзень пасля сёмухі, калі спраўлялі русальныя абрады’ (ТС), руса́льніца ’тыдзень пасля сёмухі’ (Ласт.). Стараж.-рус. по рѫсалиѧх(ъ) М. скл. мн. л. ’свята Тройцы’ (XI ст.), укр. ру́саля ’Тройца’, балг. Руса́ля, Руса́лска неделя ’нядзеля пасля Спасу’, серб.-харв. дыял. ру́са̄ље ’тройца’, славен. risȃle ’тс’, чэш. rusadla ’вясеннія язычніцкія святкаванні’, славац. rusadlá ’тс’, ст.-слав. роуслиѩ ’тс’. Слова, вядомае з XI ст. як назва паганскага свята ўваскрэслай прыроды і памінання нябожчыкаў. З лац. rosālia < rosaria (dies rosae ’дні ружы’ ад лац. rosa ’ружа’) — назвы вясновага свята ружаў, падчас якога прыносілі ружы на магілы. Параўн. іт. pasqua rosata ’пяцідзесятніца’. Кантамінацыяй з рус. русло тлумачылі о > у і змену ў семантыцы, калі русалка з лясной і палявой істоты ператварылася ў вадзяную, што няпэўна, хутчэй гэта ўплыў народных слоў, што ўзыходзяць да *rus‑, гл. русавы дзед. Гл. таксама Фасмер, 3, 520; Махэк₂, 525; БЕР, 6, 349–351; Чарных, 2, 128; Пічхадзэ, Новое в рус. этим., 200–201; ESJSt, 13, 783–784; Жураўлёў, Язык и миф, 499.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)