родно́й ро́дны;
родно́й язы́к ро́дная мо́ва;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́дны I
1. (находящийся в прямом родстве) родно́й;
р. ба́цька — родно́й оте́ц;
~ная дачка́ — родна́я дочь;
2. (по месту рождения, по духу, унаследованный) родно́й, роди́мый;
р. край — родно́й (роди́мый) край;
~ная зямля́ — родна́я (роди́мая) земля́;
р. го́рад — родно́й (роди́мый) го́род;
~ная мо́ва — родно́й язы́к;
3. (дорогой, близкий) родно́й;
~ная шко́ла — родна́я шко́ла;
4. см. ро́днасны;
◊ р. кут — родно́й уголо́к
ро́дны II: р. склон грам. роди́тельный паде́ж
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крэ́ўны разг. ро́дственный, родно́й по кро́ви, кро́вный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Радны́ ’родны’ (брасл., Сл. ПЗБ). Гл. ро́дны. Пераход націску адбыўся пад уплывам аднакарэннага рус. родно́й ’родны’ ці ў выніку характэрнага для паўночна-заходняй зоны беларускіх гаворак зруху націску, параўн. куры́ца ’курыца’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́дны ’які знаходзіцца ў кроўнай роднасці па прамой лініі’, ’звязаны з месцам нараджэння (пра горад, вёску)’, ’дарагі, блізкі сэрцу’ (ТСБМ, Гарэц., Нас., Шат., Стан., Байк. і Некр., Растарг., ТС, Сл. ПЗБ; слуц., Жыв. НС), ’айчынны’ (Байк. і Некр.), родный ’родны’ (Бяльк.). Укр. рі́дний, рус. родно́й, ро́дный ’тс’, польск. rodny толькі ў словазлучэнні narządy rodne ’палавыя органы’; н.-луж. rodny ’родны па крыві’, ’які датычыць паходжання’, чэш., славац. rodný ’родны’, славен. rôden, серб. ро̏дан і харв. rȍdan ’родны (месца нараджэння, родная старонка)’, макед. роден, балг. рождѐн ’родны’. Прасл. *ordьnъ. Да род 1 (гл.). Сюды ж ро́дныя ’сваякі’, ро́днасны ’звязаны агульным паходжаннем’, ро́днасць ’блізкасць, падабенства’ (ТСБМ, ЛА, 3), радню́сенькі ’самы родны’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кро́вля ж.
1. дах, род. да́ху м., страха́, -хі́ ж. (преимущественно о соломенной);
под одно́й кро́влей пад адно́й страхо́й;
под родно́й кро́влей пад ро́днай страхо́й;
2. (материал для крыши) (да́хавае) крыццё (пакрыццё).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
старо́нка ж.
1. прям., перен. страни́ца;
на ~ках кні́гі — на страни́цах кни́ги;
~кі гісто́рыі — страни́цы исто́рии;
2. уменьш.-ласк. (местность, страна) сторона́, край м., сторо́нка;
ро́дная с. — родна́я сторона́ (сторо́нка), родно́й край
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
красава́цца несов.
1. в разн. знач. красова́ться;
на рагу́ ву́ліцы ~су́ецца но́вы тэа́тр — на углу́ у́лицы красу́ется но́вый теа́тр;
к. пе́рад кім-не́будзь — красова́ться пе́ред ке́м-л.;
2. жить сча́стли́во;
красу́йся, мой ро́дны край — живи́ сча́стли́во, мой родно́й край
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кут (род. кута́) м., в разн. знач. у́гол;
у куце́ пако́я — в углу́ ко́мнаты;
мець свой к. — име́ть свой у́гол;
здава́ць (найма́ць) к. — сдава́ть (снима́ть) у́гол;
глухі́ к. — глухо́й у́гол;
◊ ро́дны к. — родно́й уголо́к;
загна́ць у к. — загна́ть в у́гол;
сядзе́ць на куце́ — сиде́ть в кра́сном углу́ (на почётном ме́сте);
калі́ худ, не лезь на к. — посл. знай сверчо́к свой шесто́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
старана́ ж., в разн. знач. сторона́; (обширная территория — ещё) край м.;
з ро́днай ~ны́ — из родно́й стороны́, из родно́го кра́я;
партыза́нская с. — партиза́нская сторона́, партиза́нский край;
спрэ́чкі ~ро́н у судзе́ — пре́ния сторо́н в суде́;
сто́раны прамавуго́льніка — сто́роны прямоуго́льника;
даве́дацца ~но́й — разузна́ть стороно́й;
◊ на ~не — на стороне́;
мая́ (яго́, яе́ і пад.) спра́ва — с. — моё (его́, её и т.п.) де́ло — сторона́;
на ~ну́ — на́ сторону
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)