расшуме́цца, -млю́ся, -мі́шся, -мі́цца; -мі́мся, -міце́ся, -мя́цца; -мі́ся; зак. (разм.).
1. Пачаць моцна шумець.
Лес расшумеўся.
2. Пачаць моцна крычаць, спрачацца.
Дзеці расшумеліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
расшуме́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
расшумлю́ся |
расшумі́мся |
| 2-я ас. |
расшумі́шся |
расшуміце́ся |
| 3-я ас. |
расшумі́цца |
расшумя́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
расшуме́ўся |
расшуме́ліся |
| ж. |
расшуме́лася |
| н. |
расшуме́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
расшумі́ся |
расшумі́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
расшуме́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
расшуме́цца сов., разг. расшуме́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
расшуме́цца, ‑млюся, ‑мішся, ‑міцца; зак.
Разм.
1. Пачаць моцна і доўга шумець. Вецер расшумеўся. Хвалі расшумеліся. □ Звоняць рэкі з ручаямі, Расшумеліся дубровы, Над палямі, над барамі Кліч праносяцца вясновы. Броўка.
2. Пачаць моцна крычаць, лаяцца. [Малашкін] раптам можа страшэнна расшумецца з-за дробязі. Тады пачынае крычаць тонкім пісклявым голасам, пакуль не сарвецца, не закашляецца. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расшуме́ться сов., разг.
1. в разн. знач. расшуме́цца;
2. (раскричаться) раскрыча́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Разбуце́ць ’растаўсцець’ (Нас.), разбуці́ць ’распухнуць’ (Бяльк.), разбуцяне́ць ’празмерна распаўнець, разбухнуць’ (Юрч. СНЛ), разбу́ціваць ’разбухаць’ (Юрч. СНЛ), параўн. рус. дыял. разботе́ть, разбуте́ть, разбыте́ть ’разбухнуць ад вільгаці’, ’наліцца сокам (пра расліны)’, ’растаўсцець’, серб.-харв. razbotjeti ’растаўсцець’. Розныя асновы (*bаt‑, *but‑, *bъt‑) прадстаўлены ў рус. дыял. буте́ть ’таўсцець, тлусцець’, ботви́ла ’таўстун, таўстуха’, боте́ть ’таўсцець’, славен. naboteti ’таўсцець, тлусцець’. Гукапераймальны рэгістр выступае ў разбуце́цца ’разгудзецца, расшумецца’ (ТС), параўн. славен. razbọ́tati ’раскрычацца’, гл. спецыяльна Саднік-Айцэтмюлер, 2, 70–73. Гл. таксама батва́. Параўн. разбутаны (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)