растрэ́пваць гл. растрапаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
растрэ́пваць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
растрэ́пваю |
растрэ́пваем |
| 2-я ас. |
растрэ́пваеш |
растрэ́пваеце |
| 3-я ас. |
растрэ́пвае |
растрэ́пваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
растрэ́пваў |
растрэ́пвалі |
| ж. |
растрэ́пвала |
| н. |
растрэ́пвала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
растрэ́пвай |
растрэ́пвайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
растрэ́пваючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
растрэ́пваць несов. растрёпывать; (волосы — ещё) взлохма́чивать, взъеро́шивать; см. растрапа́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
растрэ́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да растрапаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растрапа́ць, -траплю́, -трэ́плеш, -трэ́пле; -трапі́; -трапа́ны; зак., што.
1. гл. трапаць.
2. Раскалмаціць, раскідаць у беспарадку.
Вецер растрапаў валасы.
|| незак. растрэ́пваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
растрэ́пвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да растрапацца.
2. Зал. да растрэпваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растере́бливать несов., разг.
1. раскудла́чваць, растрэ́пваць;
2. перен. (расшевеливать) развару́шваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
растрэ́пвацца несов., возвр., страд. растрёпываться; взлохма́чиваться, взъеро́шиваться; см. растрапа́цца, растрэ́пваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Страпкі ‘завязкі ў фартуху’ (малар., Помнікі гіст. і культ., 1971, 3, 42), стрэпкі́ ‘махры’, ‘ніткі, пакінутыя на канцы палатна пры датыканні’ (ТС). Параўн. укр. стрі́пки ‘махры’, стра́пки ‘лахманы, рыззё’, польск. strzępek ‘махор; нітка, што тырчыць з тканіны’, дыял. strzępki ‘фрэнзлі; канцы паяска ў фартушку для завязвання ззаду’, чэш. střap ‘акравак’, славац. strapec ‘кутас’, strapák ‘кудлач, растропа’, што несумненна звязаны з *trepati (гл. трапаць, стрэпкі). Цяжкасці, што ўзнікаюць пры рэканструкцыі зыходнай формы, вырашаюцца ўзвядзеннем да варыянтнага кораня *strap‑/*strʼap‑ ‘растрэпваць, расцёпкваць’ з рэфлексамі і.-е. s‑mobile (Варбат, Этимология–1985, 24–27), параўн. трапкач ‘рушнік з махрамі’ (гл.). Інакш ЕСУМ, 5, 433 (звязваецца з прасл. *tręp‑/*stręp‑ ‘кутас, махор; ануча, рызман’). Сувязь з рус. стряпать ‘гатаваць, варыць ежу’ (Брукнер, 522–523) падаецца менш верагоднай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)