раство́р
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
раство́р |
раство́ры |
| Р. |
раство́ру |
раство́раў |
| Д. |
раство́ру |
раство́рам |
| В. |
раство́р |
раство́ры |
| Т. |
раство́рам |
раство́рамі |
| М. |
раство́ры |
раство́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
раство́р, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Вадкасць, атрыманая растварэннем якога-н. рэчыва ў вадзе або іншай вадкасці.
Содавы р.
2. У будаўнічай справе: вязкая цестападобная сумесь цэменту, пяску і вады.
|| прым. раство́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раство́р, -ру м. раство́р;
○ фізіялагі́чны р. — физиологи́ческий раство́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раство́рII раство́р, -ру м.;
раство́р со́ли раство́р со́лі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раство́рI
1. (окна) ро́счын, -ну м.;
2. (циркуля) ро́стул, -лу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раство́р, ‑у, м.
Аднародная вадкасць, атрыманая растварэннем якога‑н. рэчыва ў вадзе або ў іншай вадкасці. Содавы раствор. □ [Тася Кабрынец] да свірка прыйшла, дзе пратручваюць сяброўкі ільнасемя. Пырскаюць на яго спецыяльным растворам, перамешваюць. Бялевіч. // Аднародная сумесь вяжучага матэрыялу, пяску і вады, якая ўжываецца ў буцаўніцтве. На рыштаваннях новых дамоў у руках муляроў мільгалі кельні са свежым растворам. Якімовіч. // Спец. Раўнамерная сумесь двух або некалькіх рэчываў. Газападобны раствор. Вадкі раствор. Цвёрды раствор.
•••
Фізіялагічны раствор — водны раствор солей, блізкі па сваіх уласцівасцях да плазмы крыві.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Раство́р ’аднародная вадкасць, атрыманая растварэннем якога-небудзь рэчыва’ (ТСБМ, Нас., Сцяшк.), ’рэдкая гразь’ (Касп., Нас.), роство́р ’непраходная гразь’ (ТС). Вытворныя ад раствары́ць ’разбавіць, замяшаць, рашчыніць’ (Сл. ПЗБ), што да тварыць (гл.); параўн. заўвагу Жураўлёва (Язык и миф, 553) аб тым, што значэнне ’рэдкі, няцвёрды’ ўзнікае ў рус. раствор дзякуючы ўзаемадзеянню семантыкі кораня са значэннем прыстаўкі раз‑/рас‑, што дае агульнае значэнне ’ліквідаваць вынік дзеяння, названага матывуючым дзеясловам’, для якога пастулюецца ідэя ’згушчэння, зацвярдзення’, параўн. тварог (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пересы́щенный перанасы́чаны;
пересы́щенный раство́р перанасы́чаны раство́р.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перенасы́щенный хим. перанасы́чаны;
перенасы́щенный раство́р перанасы́чаны раство́р.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шлі́хта
‘раствор’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
шлі́хта |
| Р. |
шлі́хты |
| Д. |
шлі́хце |
| В. |
шлі́хту |
| Т. |
шлі́хтай
шлі́хтаю |
| М. |
шлі́хце |
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)