Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
раство́р, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Вадкасць, атрыманая растварэннем якога-н. рэчыва ў вадзе або іншай вадкасці.
Содавы р.
2. У будаўнічай справе: вязкая цестападобная сумесь цэменту, пяску і вады.
|| прым.раство́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раство́р, -ру м.раство́р;
○ фізіялагі́чны р. — физиологи́ческий раство́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раство́рIIраство́р, -ру м.;
раство́р со́лираство́р со́лі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раство́рI
1.(окна) ро́счын, -ну м.;
2.(циркуля) ро́стул, -лу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раство́р, ‑у, м.
Аднародная вадкасць, атрыманая растварэннем якога‑н. рэчыва ў вадзе або ў іншай вадкасці. Содавы раствор. □ [Тася Кабрынец] да свірка прыйшла, дзе пратручваюць сяброўкі ільнасемя. Пырскаюць на яго спецыяльным растворам, перамешваюць.Бялевіч.// Аднародная сумесь вяжучага матэрыялу, пяску і вады, якая ўжываецца ў буцаўніцтве. На рыштаваннях новых дамоў у руках муляроў мільгалі кельні са свежым растворам.Якімовіч.//Спец. Раўнамерная сумесь двух або некалькіх рэчываў. Газападобны раствор. Вадкі раствор. Цвёрды раствор.
•••
Фізіялагічны раствор — водны раствор солей, блізкі па сваіх уласцівасцях да плазмы крыві.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раство́рI
м (аднародная сумесь) Lösung f -, -en;
раство́р кухо́ннай со́лі Kóchsalzlösung f;
ва́пнавы раство́р Kálkmörtel m -s, -, Mörtel m;
гі́псавы раство́рéingerührter Gips
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
раство́рIIм (цыркуля) Zírkelöffnung f -, -en; Zírkelspannung f -; -en
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Раство́р ’аднародная вадкасць, атрыманая растварэннем якога-небудзь рэчыва’ (ТСБМ, Нас., Сцяшк.), ’рэдкая гразь’ (Касп., Нас.), роство́р ’непраходная гразь’ (ТС). Вытворныя ад раствары́ць ’разбавіць, замяшаць, рашчыніць’ (Сл. ПЗБ), што да тварыць (гл.); параўн. заўвагу Жураўлёва (Язык и миф, 553) аб тым, што значэнне ’рэдкі, няцвёрды’ ўзнікае ў рус.раствор дзякуючы ўзаемадзеянню семантыкі кораня са значэннем прыстаўкі раз‑/рас‑, што дае агульнае значэнне ’ліквідаваць вынік дзеяння, названага матывуючым дзеясловам’, для якога пастулюецца ідэя ’згушчэння, зацвярдзення’, параўн. тварог (гл.).