раство́р, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Вадкасць, атрыманая растварэннем якога-н. рэчыва ў вадзе або іншай вадкасці.

Содавы р.

2. У будаўнічай справе: вязкая цестападобная сумесь цэменту, пяску і вады.

|| прым. раство́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

раство́р, -ру м. раство́р;

○ фізіялагі́чны р. — физиологи́ческий раство́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

раство́р​II раство́р, -ру м.;

раство́р со́ли раство́р со́лі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

раство́р​I

1. (окна) ро́счын, -ну м.;

2. (циркуля) ро́стул, -лу м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

раство́р, ‑у, м.

Аднародная вадкасць, атрыманая растварэннем якога‑н. рэчыва ў вадзе або ў іншай вадкасці. Содавы раствор. □ [Тася Кабрынец] да свірка прыйшла, дзе пратручваюць сяброўкі ільнасемя. Пырскаюць на яго спецыяльным растворам, перамешваюць. Бялевіч. // Аднародная сумесь вяжучага матэрыялу, пяску і вады, якая ўжываецца ў буцаўніцтве. На рыштаваннях новых дамоў у руках муляроў мільгалі кельні са свежым растворам. Якімовіч. // Спец. Раўнамерная сумесь двух або некалькіх рэчываў. Газападобны раствор. Вадкі раствор. Цвёрды раствор.

•••

Фізіялагічны раствор — водны раствор солей, блізкі па сваіх уласцівасцях да плазмы крыві.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раство́р​I

м (аднародная сумесь) Lösung f -, -en;

раство́р кухо́ннай со́лі Kóchsalzlösung f;

ва́пнавы раство́р Kálkmörtel m -s, -, Mörtel m;

гі́псавы раство́р éingerührter Gips

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

раство́р​II м (цыркуля) Zírkelöffnung f -, -en; Zírkelspannung f -; -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Раство́р ’аднародная вадкасць, атрыманая растварэннем якога-небудзь рэчыва’ (ТСБМ, Нас., Сцяшк.), ’рэдкая гразь’ (Касп., Нас.), роство́р ’непраходная гразь’ (ТС). Вытворныя ад раствары́ць ’разбавіць, замяшаць, рашчыніць’ (Сл. ПЗБ), што да тварыць (гл.); параўн. заўвагу Жураўлёва (Язык и миф, 553) аб тым, што значэнне ’рэдкі, няцвёрды’ ўзнікае ў рус. раствор дзякуючы ўзаемадзеянню семантыкі кораня са значэннем прыстаўкі раз‑/рас‑, што дае агульнае значэнне ’ліквідаваць вынік дзеяння, названага матывуючым дзеясловам’, для якога пастулюецца ідэя ’згушчэння, зацвярдзення’, параўн. тварог (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пересы́щенный перанасы́чаны;

пересы́щенный раство́р перанасы́чаны раство́р.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

перенасы́щенный хим. перанасы́чаны;

перенасы́щенный раство́р перанасы́чаны раство́р.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)