Рама́ны
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Рама́ны |
| Р. |
Рама́наў |
| Д. |
Рама́нам |
| В. |
Рама́ны |
| Т. |
Рама́намі |
| М. |
Рама́нах |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Раманы́
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Раманы́ |
| Р. |
Рамано́ў |
| Д. |
Рамана́м |
| В. |
Раманы́ |
| Т. |
Рамана́мі |
| М. |
Рамана́х |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
рама́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
рама́н |
рама́ны |
| Р. |
рама́на |
рама́наў |
| Д. |
рама́ну |
рама́нам |
| В. |
рама́н |
рама́ны |
| Т. |
рама́нам |
рама́намі |
| М. |
рама́не |
рама́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
труве́р, ‑а, м.
Французскі сярэдневяковы прыдворны паэт-спявак, які іншы раз пісаў аповесці і куртуазныя раманы.
[Фр. toruvére ад trouver — знаходзіць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усёдарава́льны, ‑ая, ‑ае.
Які даруе ўсё, усім. Якія б усёдаравальныя і добрыя мы ні былі, у імя справядлівасці павінны сказаць, што раманы .. [«Людзі на балоце» І. Мележа і «Даль палявая» Т. Хадкевіча] па сваіх ідэйна-мастацкіх якасцях не раўназначныя. Шкраба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прызабы́цца, ‑будзецца; зак.
Разм. Не поўнасцю захавацца ў памяці; у некаторай ступені забыцца. Але колішнія раманы прызабыліся, іх быццам бы не было зусім, і .. [Вера Антонаўка] лічыла сябе такой, якой стала, — непагрэшнай. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раўнацэ́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Аднолькавы па цане, вартасці. Раўнацэнныя рэчы. Раўнацэнныя тавары.
2. Аднолькавыя па цэннасці, па якасці. Раўнацэнныя работнікі. □ Беларускія раманы аб вайне далёка не раўнацэнныя ў ідэйна-мастацкіх адносінах. Дзюбайла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эпісталя́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да эпісталы (у 1 знач.). Эпісталярны стыль. // Напісаны ў форме пісем (пра літаратурны твор). Эпісталярныя раманы «Пісьмы з Францыі і Італіі» А. Герцэна, «Бедныя людзі» Ф. Дастаеўскага.
2. Які з’яўляецца сукупнасцю чыіх‑н. пісем. Эпісталярная спадчына Я. Купалы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбагаці́ць, ‑гачу, ‑гаціш, ‑гаціць; зак., каго-што.
1. Зрабіць багатым, заможным. [Паранены:] — Ратуйце... Усё жыццё дзякаваць буду, узбагачу... Усё аддам... Шамякін.
2. перан. Зрабіць больш багатым, разнастайным па саставу, зместу і пад. Новыя раманы ўзбагацілі літаратуру. Узбагаціць сваю памяць. □ — Што дала мне [мастацкая] студыя? Яна ўзбагаціла мяне тэхнікай. Сяргейчык. — Назіранні далі мне шмат цікавага, і жыццё на возеры ўзбагаціла мяне новымі ведамі і ўражаннямі. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Барбо́с (БРС). Рус. барбо́с, укр. барбо́с. Не вельмі яснае слова. Праўдападобнай з’яўляецца думка, што яно было занесена ў Расію праз прыгодніцкія раманы (у якіх, у прыватнасці, выступае ісп. разбойнік Barbosa, літаральна ’барадаты’: Борбос, Барбосс, Барбос; Фран Барбоса, разбойник гишпанский > ’злосны чалавек’ > ’злосны сабака’). Аб такой магчымасці сведчыць і іншая назва сабакі — рус. Полка́н (< італ. Pulicane, пачвара ў прыгодніцкім рамане «Buovo d’ Antona»). Кіпарскі, ZfslPh, 27, 32–34; Штрыдтэр, ZfslPh, 28, 72–75; Унбегаун, ZfslPh, 28, 58–72. Іншая версія: запазычанне з цюрк. моў. Раней аб гэтай магчымасці Кузеля-Чайкоўскі, Словар, 37 (< тат.); цяпер падрабязна Райзензон (пісьм.). Не пераконвае Шанскі, 1, Б, 42, які бачыць тут утварэнне ад дзеяслова тыпу ўкр. барабо́сити ’балбатаць і да т. п.’
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)