раз’я́трываць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
раз’я́трываю |
раз’я́трываем |
| 2-я ас. |
раз’я́трываеш |
раз’я́трываеце |
| 3-я ас. |
раз’я́трывае |
раз’я́трываюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
раз’я́трываў |
раз’я́трывалі |
| ж. |
раз’я́трывала |
| н. |
раз’я́трывала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
раз’я́трывай |
раз’я́трывайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
раз’я́трываючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
раз’я́трываць несов. растравля́ть, береди́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раз’я́трываць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да раз’ятрыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раз’я́трыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.
1. каго (што). Выклікаць у кім-н. моцнае раздражненне, злосць; раз’юшыць.
2. што. Прычыніць боль, дакрануўшыся да балючага месца; растрывожыць, развярэдзіць.
Р. рану.
|| незак. раз’я́трываць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. раз’я́трыванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раз’я́трыванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. раз’ятрываць — раз’ятрыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раззу́живать несов., разг.
1. (рану) раздражня́ць, раз’я́трываць; расцве́льваць;
2. перен. (вызывать желание) разахво́чваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разбере́живать несов.
1. (вызывать боль) развярэ́джваць, раздражня́ць, раз’я́трываць, расцве́льваць;
разбере́живать ра́ну развярэ́джваць (раздражня́ць, раз’я́трываць, расцве́льваць) ра́ну;
2. перен. (тревожить, волновать) растрыво́жваць, хвалява́ць;
разбере́живать ду́шу растрыво́жваць (хвалява́ць) душу́;
3. перен. (возбуждать, усиливать) раздражня́ць;
разбере́живать зло́бу раздражня́ць злосць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; незак., каго-што.
1. Прыводзіць у стан трывогі (у 1 знач.), хвалявання.
Трывожыла становішча на фронце.
2. Парушаць спакой каго-, чаго-н., турбаваць.
Не трэба яго т.
3. перан. Бударажыць мінулае, перажытае.
4. Раздражняць, раз’ятрываць.
Т. рану.
|| зак. устрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны (да 1 знач.), стрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны (да 2 знач.) і патрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны (да 2—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
растравля́ть несов.
1. (вызывать раздражение) раздражня́ць, развярэ́джваць, раз’я́трываць;
2. перен. растрыво́жваць, раздражня́ць, разахво́чваць;
3. (дразнить) прост. раздражня́ць;
4. хим. растраўля́ць, растра́ўліваць; см. растрави́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трыво́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак., каго-што.
1. Выклікаць трывогу; прыводзяць у стан неспакою. [Надзі] было шкада бацькі, яе трывожыла яго слабае здароўе, што пагаршалася з кожным днём. Шахавец. Сесія не палохала мяне [Стэфу] і не трывожыла: я была ўпэўнена, што добра здам экзамены. Савіцкі. [Сцяпан:] — Мяне асабіста ў першую чаргу трывожыла жніво. Пянкрат. // Парушаць душэўную раўнавагу, хваляваць. Толькі чый гэта, чый гэта погляд Так трывожыць зараз мяне? Азірнуўся — і рыфмы загл[у]хлі: Пекнай пані партрэт на сцяне. Панчанка.
2. Парушаць спакой каго‑, чаго‑н., турбаваць. Цэлы дзень загадчыка трывожылі наведвальнікі. □ Не будзіце, матулі, дачок закаханых, Не трывожце іх светлыя сны. Сняцца ім у рамонкавым звоне паляны, Сняцца зоры на вейках вясны. Жычка. [Тарас:] — Жонку трывожыць не хочацца, яна там працуе, робіць сваю справу. Мікуліч. / Пра вецер, сонца і пад. Звінеў ад жаўранкаў абшар І вецер поля не трывожыў. Астрэйка. // перан. Бударажыць мінулае, перажытае. Толькі навошта трывожыць нядобрыя ўспаміны. Шахавец. А навошта трывожыць ім боль, — Родны іх пахаваны, — Сыпаць горкую соль Успамінаў на свежыя раны? Куляшоў.
3. Раздражняць, раз’ятрываць. Трывожыць рану.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)