разу́мнік, -а, мн. -і, -аў, м.
Разумны, разважлівы чалавек.
|| ж. разу́мніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разу́мнік
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
разу́мнік |
разу́мнікі |
| Р. |
разу́мніка |
разу́мнікаў |
| Д. |
разу́мніку |
разу́мнікам |
| В. |
разу́мніка |
разу́мнікаў |
| Т. |
разу́мнікам |
разу́мнікамі |
| М. |
разу́мніку |
разу́мніках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
разу́мнік м. у́мник, у́мница, разу́мник
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разу́мнік, ‑а, м.
Разумны, разважлівы чалавек. — Вядома таксама, што адзін дурань можа задаць столькі пытанняў, на якія не адкажуць сто разумнікаў. Навуменка. [Бабуля:] — А Туман наш — разумнік. Чуе разлуку. Увесь дзень не адыходзіць. Ні на крок. Шыловіч. // Разм. іран. Той, хто любіць разумнічаць, мудраваць, лічыць сябе разумнейшым за іншых. — Не трэба мне тваіх тлумачэнняў. Разумнік! Я сам бачу! Злазь з камбайна! — крычыць Яўмён. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разумнік, разумны, мудрэц
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
разу́мніца, ‑ы, ж.
Жан. да разумнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разу́мник разг. разу́мнік, -ка м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
у́мник разг. разу́мнік, -ка м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Разу́мны ’надзелены розумам’ (ТСБМ; астрав., мін., Сл. ПЗБ; Бяльк., Мал.), ’разважлівы, кемлівы, надзелены жыццёвай мудрасцю’ (ТСБМ), разу́мец ’разумнік’ (Янк. 2), ’той, хто хваліцца сваім розумам’ (Янк. 1), разуме́ц ’сталы, разважлівы чалавек’ (Сцяшк.), разу́мнік ’хітры чалавек’ (Сцяшк.), ’мудрэц, хітрэц’ (Бяльк.), разумо́к ’дзіця, якое па-даросламу разважае’ (Інстр. 3), ’мудрэц, хітрэц’ (Юрч.), разумо́чак ’мудрэц, хітрун’ (Юрч. СНЛ), разуму́та іран. ’разумніца’ (лаг., Гіл.). Ад ро́зум (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лахаму́дра, лахамудрына, лахамудрашча ’неакуратная асоба’, (іранічна) ’разумнік, хітрэц’, лахамудрыць ’паказваць сябе вельмі разумным’ (Юрч. Вытв.). У выніку кантамінацыі ўтворана ад лахудра і мудры (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)