разгле́дзець, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак.
1. каго-што. Углядаючыся, агледзець.
Р. мясцовасць.
Р. надпіс.
2. перан. Заўважыць, разабрацца ў кім-, чым-н.
Уменне р. новае.
3. што. Унікнуць, разабраць, абмеркаваць.
Р. заяву.
Р. жыллёвае пытанне.
|| незак. разгляда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і разгля́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. разгля́д, -у, М -дзе, м., разгляда́нне, -я, н. і разгля́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разгле́дзець
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
разгле́джу |
разгле́дзім |
| 2-я ас. |
разгле́дзіш |
разгле́дзіце |
| 3-я ас. |
разгле́дзіць |
разгле́дзяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
разгле́дзеў |
разгле́дзелі |
| ж. |
разгле́дзела |
| н. |
разгле́дзела |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
разгле́дзь |
разгле́дзьце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
разгле́дзеўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разгле́дзець сов.
1. рассмотре́ть, разгляде́ть;
не ~дзеў упо́цемку — не рассмотре́л (не разгляде́л) впотьма́х;
2. рассмотре́ть, разобра́ть;
суд ~дзеў спра́ву — суд рассмотре́л (разобра́л) де́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разгле́дзець, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць і разглядзе́ць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.
1. Уважліва, пільна агледзець каго‑, што‑н. Пасажыраў у вагоне было нямнога, і Лабановіч пераходзіў ад аднаго акна да другога, каб разгледзець гэтую мясцовасць і хоць прыблізна адгадаць, дзе яго новая школа. Колас. Добра разгледзеў Толя ўсю красу раніцы позняй восені толькі за горадам. Якімовіч. Вечарам Шура з Сяргеем вылезлі на бераг, разглядзелі мішэнь. Навуменка. // Пільна ўглядаючыся, заўважыць, убачыць, распазнаць каго‑, што‑н. Асенняя ноч была такая цёмная і над ракой павіс такі густы туман, што твары людзей ніяк нельга было разглядзець. Кулакоўскі. Спыніліся [мужчыны] і ў тумане разгледзелі хату. Пальчэўскі. // перан. Прыгледзеўшыся, заўважыць, разабрацца ў кім‑, чым‑н. [Якаў:] — Дарэмна ты так падумаў. Людзі ёсць, толькі іх разгледзець трэба. Чарнышэвіч. Булая папракалі, але злёгку, а больш хвалілі. За смеласць, за ўменне разгледзець новае, своечасова падхапіць, выпеставаць. Шыцік.
2. Разабраць, абмеркаваць (звычайна з мэтай ацэнкі або прыняцця рашэння). Разгледзець справу ў судзе. □ З надыходам заакіянскай восені на парадку дня Генеральнай Асамблеі ўсё менш застаецца пытанняў, якія трэба разгледзець. Філімонаў. Вярнулася .. [Кавалёва] пад вечар, пакуль разгледзела пошту дома, то ўжо сонца паспела апусціцца за лес. Дуброўскі. [Малюга:] — У мяне тут яшчэ многа заяў, і мы павінны іх разглядзець. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́чна, безас., у знач. вык.
Відаць; можна бачыць, разгледзець.
Там б. будзе.
Адсюль лесу не б.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разгляде́ть сов., прям., перен. разгле́дзець, разглядзе́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
непрагля́дны, -ая, -ае.
Такі цёмны або густы, што нічога нельга разгледзець.
Непраглядная ноч.
|| наз. непрагля́днасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даскана́лы, -ая, -ае.
Непараўнальны па грунтоўнасці, майстэрстве выканання; падрабязны.
Дасканалае даследаванне.
Д. аналіз фактаў.
Дасканала (прысл.) разгледзець.
|| наз. даскана́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разглядзе́ць,
гл. разгледзець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассмотре́ть сов.
1. (всматриваясь, разглядеть) разгле́дзець, разглядзе́ць;
не рассмотре́л впотьма́х не разгле́дзеў (не разглядзе́ў) упо́цемку;
рассмотре́ть лист в микроско́п разглядзе́ць ліст у мікраско́п;
2. (разобрать, обсудить) разгле́дзець;
рассмотре́ть вопро́с разгле́дзець пыта́нне.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)