разбо́йны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
разбо́йны |
разбо́йная |
разбо́йнае |
разбо́йныя |
| Р. |
разбо́йнага |
разбо́йнай
разбо́йнае |
разбо́йнага |
разбо́йных |
| Д. |
разбо́йнаму |
разбо́йнай |
разбо́йнаму |
разбо́йным |
| В. |
разбо́йны (неадуш.)
разбо́йнага (адуш.) |
разбо́йную |
разбо́йнае |
разбо́йныя (неадуш.)
разбо́йных (адуш.) |
| Т. |
разбо́йным |
разбо́йнай
разбо́йнаю |
разбо́йным |
разбо́йнымі |
| М. |
разбо́йным |
разбо́йнай |
разбо́йным |
разбо́йных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разбо́йны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
разбо́йны |
разбо́йная |
разбо́йнае |
разбо́йныя |
| Р. |
разбо́йнага |
разбо́йнай
разбо́йнае |
разбо́йнага |
разбо́йных |
| Д. |
разбо́йнаму |
разбо́йнай |
разбо́йнаму |
разбо́йным |
| В. |
разбо́йны (неадуш.)
разбо́йнага (адуш.) |
разбо́йную |
разбо́йнае |
разбо́йныя (неадуш.)
разбо́йных (адуш.) |
| Т. |
разбо́йным |
разбо́йнай
разбо́йнаю |
разбо́йным |
разбо́йнымі |
| М. |
разбо́йным |
разбо́йнай |
разбо́йным |
разбо́йных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разбо́йны в разн. знач. разбо́йный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разбо́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да разбою. Разбойная банда. Разбойныя справы.
2. Тое, што і разбойніцкі. Разбойны напад фашысцкай Германіі на Савецкі Саюз абарваў мірную працу. Клімковіч. Вядома, сябры, а ў першую чаргу Малашкін і Жарнавік, сёе-тое чулі пра разбойную работу бандытаў. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбо́й, -ю, м.
Узброены напад з мэтай аграблення, забойства.
Марскі р.
|| прым. разбо́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разбо́йнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Чалавек, які займаецца разбоем; грабежнік.
2. Свавольнік, балаўнік, нягоднік (звычайна ў звароце; разм., жарт.).
Ах, р., што ты робіш!
|| ж. разбо́йніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
|| прым. разбо́йніцкі, -ая, -ае (да 1 знач.) і разбо́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разбо́йный уст. разбо́йны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прагарла́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак.
Разм. Тое, што і прагарлапаніць. Ужо даўно прагарланіў у Пышкавічах разбойны певень, пачало ўсходзіць сонца, сабраліся на штодзённы ранішні нарад брыгадзіры, а Карніцкі ўсё не выходзіў з зямлянкі. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Супаста́т старое ’вораг, непрыяцель’, лаянк. ’разбойны, злачынец, ліхадзей’ (ТСБМ), ’упарты чалавек’ (чэрв., Жд. 2), ’тс’, ’варожы воін’ (Бяльк.), ’супраціўнік, нягоднік’ (Рам. 1; рас., Сл. ПЗБ), супуста́тка, лаянк. Укр., рус. супоста́т, ст.-рус. супостатъ ’праціўнік; д’ябал’, ст.-слав. сѫпостатъ ’вораг, непрыяцель, праціўнік’. З *sǫ‑po‑statъ, дзе *sǫ‑ і *po‑ прыстаўкі; *‑statъ утворана з суф. *‑tъ ад *stati, *stanǫ ’стаць’, гл. Слаўскі, SP, 2, 37; ESJSt, 14. 863 (< *sъ‑po‑stati ’паставіць аднаго супраць другога’); параўноўваюць з літ. stótas ’той, які пастаўлены’, авест. stāta ’той, які стаіць’, лац. praestātus ’пастаўлены’; гл. Траўтман, 283; Мее, 302; Фасмер, 3, 805. Паводле Львова (Этимология–1972, 112–113), дакладная калька грэч. ύπ‑εν‑αντίος < ύπο‑ ’з’, έν‑ ’перад, па’, ‑άντίος ’той, які знаходзіцца насупраць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)