ра́дужны, -ая, -ае.
У выразе: радужная абалонка (спец.) — пярэдняя частка сасудзістай абалонкі вочнага яблыка, якая размешчана наперадзе хрусталіка і вызначае сабой колер вачэй.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́дужны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ра́дужны |
ра́дужная |
ра́дужнае |
ра́дужныя |
| Р. |
ра́дужнага |
ра́дужнай
ра́дужнае |
ра́дужнага |
ра́дужных |
| Д. |
ра́дужнаму |
ра́дужнай |
ра́дужнаму |
ра́дужным |
| В. |
ра́дужны (неадуш.) |
ра́дужную |
ра́дужнае |
ра́дужныя (неадуш.) |
| Т. |
ра́дужным |
ра́дужнай
ра́дужнаю |
ра́дужным |
ра́дужнымі |
| М. |
ра́дужным |
ра́дужнай |
ра́дужным |
ра́дужных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ра́дужны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ра́дужны |
ра́дужная |
ра́дужнае |
ра́дужныя |
| Р. |
ра́дужнага |
ра́дужнай
ра́дужнае |
ра́дужнага |
ра́дужных |
| Д. |
ра́дужнаму |
ра́дужнай |
ра́дужнаму |
ра́дужным |
| В. |
ра́дужны (неадуш.) |
ра́дужную |
ра́дужнае |
ра́дужныя (неадуш.) |
| Т. |
ра́дужным |
ра́дужнай
ра́дужнаю |
ра́дужным |
ра́дужнымі |
| М. |
ра́дужным |
ра́дужнай |
ра́дужным |
ра́дужных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ра́дужны ра́дужный;
○ ~ная абало́нка — анат. ра́дужная оболо́чка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ра́дужны, ‑ая, ‑ае.
Які мае колеры радугі, шматкаляровы. Радужнае адценне.
•••
Радужная абалонка гл. абалонка (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́дужный
1. вясёлкавы, ра́дужны;
2. перен. ра́дасны, све́тлы;
ра́дужные наде́жды ра́дасныя (све́тлыя) надзе́і;
ра́дужная оболо́чка анат. ра́дужная абало́нка, раёк.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вяне́ц, -нца́, мн. -нцы́, -нцо́ў, м.
1. Тое, што і вянок (у 1 знач.).
2. Карона, якую трымаюць над галовамі маладых у час вянчання (уст.).
Пайсці пад в. (уступіць у шлюб).
3. перан., чаго. Апошняя найвышэйшая ступень, паспяховае завяршэнне чаго-н. як узнагарода за працу, старанні (высок.).
В. дасягненняў.
4. Арэол, радужны круг вакол нябеснага свяціла, вакол галавы на іконе.
5. У драўляным зрубе: чатыры бервяны як узаемазвязанае звяно.
|| памянш. ве́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 4 знач.).
|| прым. вяне́чны, -ая, -ае (да 1, 2, 4 і 5 знач.) і вянцо́вы, -ая, -ае (да 1, 2, 4 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вяне́ц, ‑нца, м.
1. Карона, якую трымаюць над галовамі маладых у час вянчання ў царкве. [Вашыновіч:] — Я сам за шафера быў, вянец трымаў. Чорны. // Вянчанне. Малодшая ж [дачка] хітрэйшай, Відаць, была, — махнула ў Кустанай І там сышлася з камбайнерам, Па сэрцу, без вянца. Корбан.
2. Уст. Каштоўны галаўны ўбор, які надзяваўся ў знак высокага звання або асаблівых заслуг. Царскі вянец.
3. чаго, перан. Апошняя, вышэйшая ступень, верх чаго‑н. [Дзянісаў:] — Думка застаецца думкай. Вянцом яе заўсёды з’яўляецца справа. Гамолка. Чалавек — ён цар прыроды. Чалавек — вянец тварэння. Зарыцкі.
4. Радужны круг вакол сонца, месяца, зорак. Мароз на небе ставіць троны, Вянцы на месяц ускладае. Колас.
5. Тое, што і вянок (у 2 знач.). Анупрэй са сваімі сынамі перасыпаў сцены хаты, падняўшы яе на некалькі вянцоў. Бядуля. Бялеюць укопаныя ў зямлю дубовыя слупы вялікай будыніны, у якую пакладзена некалькі вянцоў. Паслядовіч.
•••
Ісці пад вянец гл. ісці.
Стаяць пад вянцом гл. стаяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)