радавы́³, -а́я, -о́е.
1. Які мае адносіны да роду (у 2 знач.).
Р. абрад.
2. Спадчынны, родавы.
Радавая маёмасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
патрымо́ній, ‑я, м.
Спец. Спадчынная радавая маёмасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клан, ‑а, м.
Радавая абшчына, род (першапачаткова ў кельцкіх народаў).
[Кельц. clann.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арыстакра́тыя, -і, ж.
1. Прывілеяванае саслоўе, вышэйшы радавіты слой грамадства, радавая знаць.
2. перан. Прывілеяваная частка грамадства або сацыяльнай групы.
Фінансавая а.
|| прым. арыстакраты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
радавы́
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
радавы́ |
радава́я |
радаво́е |
радавы́я |
| Р. |
радаво́га |
радаво́й
радаво́е |
радаво́га |
радавы́х |
| Д. |
радаво́му |
радаво́й |
радаво́му |
радавы́м |
| В. |
радавы́ (неадуш.)
радаво́га (адуш.) |
радаву́ю |
радаво́е |
радавы́я (неадуш.)
радавы́х (адуш.) |
| Т. |
радавы́м |
радаво́й
радаво́ю |
радавы́м |
радавы́мі |
| М. |
радавы́м |
радаво́й |
радавы́м |
радавы́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
клан, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Род, радавая абшчына [першапачаткова ў кельцкіх народаў] (спец.).
2. перан. Адасобленая групоўка людзей, якія лічаць сябе лепшымі, прывілеяванымі ў якіх-н. адносінах.
|| прым. кла́навы, -ая, -ае.
Кланавая абмежаванасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
насле́г, ‑а, м.
1. Адміністратыўна-тэрытарыяльная адзінка ў Якуцкай АССР.
2. Гіст. Радавая, пазней сельская абшчына ў якутаў.
[Ад рускага дыялектнага наслег — начлег.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ По́рад ’радавая спадчына’ (Варл.). Да род (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рад¹, -а, М -дзе, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Лінія роўна размешчаных аднародных прадметаў.
Р. пладовых дрэў.
Стаяць радамі.
2. Сукупнасць з’яў, падзей і пад., якія ідуць адно за адным.
Рады пакаленняў.
3. Некаторая, звычайна немалая колькасць чаго-н.; шэраг.
Праслухалі р. лекцый.
4. толькі мн. Склад, асяроддзе.
У радах арміі.
5. Магазіны, ларкі, размешчаныя ў адну лінію.
Гандлёвыя рады.
6. Прабор у валасах.
Расчэсаныя на р. валасы.
◊
У першых радах — уперадзе ўсіх.
|| памянш. радо́к, -дка́, мн. -дкі́ -дко́ў, м. (да 1 і 6 знач.); прым. радко́вы, -ая, -ае і радавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.; спец.).
Радковая сяўба.
Радковая сеялка.
Радавая пасадка бульбы.
Радавая сеялка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
радавы́ 1, ‑ая, ‑ое.
1. Звычайны, просты, які нічым не вылучаецца сярод іншых. Радавы выпадак. Радавы чытач. □ Камандзір «Міцька» — гэта быў радавы савецкі чалавек, камсамолец з кубанскай станіцы. Брыль. [Асташонак:] — Жыццё ствараюць звычайныя, радавыя людзі. Іх — мільёны! Знатных жа — адзінкі. Ваданосаў. // Такі, які не займаецца кіруючай работай. Гаварылі стары майстар, інжынер, радавыя рабочыя. Кавалёў. / у знач. наз. радавы́, ‑ога, м. Партыя. Я — адзін з яе радавых. Танк.
2. Які не належыць да каманднага саставу; не з’яўляецца камандным (пра ваеннаслужачых). Радавы салдат. □ Між тым якраз у той час праславіўся дзед Талаш як ваяка, ды які яшчэ ваяка: чырвоны партызан, і не радавы, не просты партызан! Колас. // у знач. наз. радавы́, ‑ога, м. Салдат. [Васіль] прайшоў праз усю вайну. Вырас з радавога да капітана, камандзіра роты. Шамякін. Для ўсіх — і радавых і генералаў — Нялёгкім быў той першы год вайны. Прыходзька.
радавы́ 2, ‑ая, ‑ое.
Тое, што і радковы. Радавая пасадка бульбы. Радавая веялка.
радавы́ 3, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да роду (у 2 знач.). Спраўляць радавы абрад.
2. Які пераходзіць у адным родзе з пакалення ў пакаленне; спадчынны; родавы. Радавая маёмасць. Радавая прафесія. Радавая спадчына. □ Пальцы [Луцкевіча] ўпрыгожвалі два масіўныя пярсцёнкі: адзін з пячаткай, на якой быў радавы шляхецкі герб «Навіна», на другім — масонскі знак. Машара. Сані з целам павольна прасоўваліся па снежнай дарозе да радавога маёнтка. Караткевіч.
радавы́ 4, ‑ая, ‑ое.
Зроблены з грубай ільняной пражы; зрэбны. Радавая тканіна. // Звязаны з апрацоўкай такой пражы і вырабам тканіны з яе. На сход прыйшлі былі Цімох з Лявонам; зайшла Макрына да Атрахіміхі — адносіла пазычанае радавое бёрда ў адзінаццаць з палавінаю пасмаў. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)