пісто́ль
‘манета; пісталет’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пісто́ль |
пісто́лі |
| Р. |
пісто́ля |
пісто́ляў |
| Д. |
пісто́лю |
пісто́лям |
| В. |
пісто́ль |
пісто́лі |
| Т. |
пісто́лем |
пісто́лямі |
| М. |
пісто́лі |
пісто́лях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пісто́ль м., ист. (монета) писто́ль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пісто́ль 1, ‑я, м.
Залатая старадаўняя манета ў Іспаніі.
[Фр. pistole.]
пісто́ль 2, ‑я, м. і пісто́ля, ‑і, ж.
Уст. Пісталет.
[Фр. pistole.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пісто́ль 2, ‑я, м. і пісто́ля, ‑і, ж.
Уст. Пісталет.
[Фр. pistole.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пісто́ля
‘пісталет’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пісто́ля |
пісто́лі |
| Р. |
пісто́лі |
пісто́ль |
| Д. |
пісто́лі |
пісто́лям |
| В. |
пісто́лю |
пісто́лі |
| Т. |
пісто́ляй
пісто́ляю |
пісто́лямі |
| М. |
пісто́лі |
пісто́лях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
писто́льII (монета) ист. пісто́ль, -ля м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пісталет, пістоле́т, пістоль, пістоля ’агнястрэльная зброя з кароткім ствалом’ (ТСБМ, Яруш., Бес., Касп.), ’дурны, сляпы’ (Нас.), ст.-бел. пистолетъ, пиштолетъ ’тс’ (з 1616 г.) запазычана са ст.-польск. pistolet, якое з франц. pistolet ’тс’. Аднак пістоль, пістоля узыходзіць да ст.-чэш. pišťala (са слэнгу гусітаў у XVI ст.) < písčala, píščela, píščel ’музычны інструмент’ і ’агнястрэльная зброя’; гэтае слова ў XV ст. запазычылі немцы (pitschal, pitschole, petstole) і слова (ужо *pitstol) перайшло ў франц. мову як pistolet — памяншальная форма ў сувязі з тым, што ў франц. мове pistole абазначае ’залатая манета’. У XVI ст. pišťala пранікла ў Польшчу (piszczel), у канцы XVII ст. — і ў Расію, а таксама ў іншыя краіны. Раманісты (Штрэкель, AfslPh, 26, 408; Меер–Любке, 542) выводзілі франц. pistolet з італ. pistola, а апошняе — з назвы горада Pistola ў Таскане. Гэтаксама і Варш. сл., 4, 210. Васэрцыер (173) у якасці крыніцы запазычання прыводзіць італ. pistolese ’паляўнічы нож з Пістоі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)