піво́ня, -і, мн. -і, -во́нь, ж.

Дэкаратыўная травяністая расліна сямейства люцікавых з вялікімі чырвонымі, ружовымі ці белымі кветкамі.

|| прым. піво́невы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

піво́ня

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. піво́ня піво́ні
Р. піво́ні піво́нь
Д. піво́ні піво́ням
В. піво́ню піво́ні
Т. піво́няй
піво́няю		 піво́нямі
М. піво́ні піво́нях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

піво́ня ж., бот. пио́н м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

піво́ня, ‑і, ж.

Дэкаратыўная травяністая расліна сямейства півоневых з вялікімі чырвонымі, ружовымі ці белымі кветкамі. Перад хатай, дзе ў агародчыку да вайны Вольга садзіла кветкі — мальвы, вяргіні, півоні, цяпер яшчэ густа буялі каструбаватыя калючыя кусты дурнап’яну. Мележ.

[Ад грэч. paiōnia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Піво́ня, півонія, півона. твоніна. піона, піванея, піёнія, пінена ’расліна Paeonia lactiПога’ і ’Paeonia officinalis’ (ТСБМ, Стан., Сл. ПЗБ, ТС. Жыв. сл., Жыв. св.), півоня, пінавея ’піжма кануфер, Tanacetum balsamita L.’ (Кіс.), укр. атанія, рус. пеон. пион, польск. piwonia ’півоня’, w tory сі piwonia ’піжма кануфер’, чэш. pivonka, славац. pivönia. З лац. Раеопіа, якое са ст.-грэч. Пакта ’Пеонія’ — краіна ў паўн. Македоніі, адкуль расліна пашырылася. Сюды ж півонявы ’фіялетавы’ (Сцяшк. Сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пио́н​I м., бот. піво́ня, -ні ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

піво́невы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да півоні. Півоневы пах.

2. у знач. наз. піво́невыя, ‑ых. Сямейства травяністых ці кустовых раслін, да якога адносіцца півоня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пінавей ’мята даўгалыгая, Mentha longifolia (L.) Huds.’ (гродз., Кіс., Сцяшк. Сл.); пікавая ’піжма-кануфер, Tanacetum balsainita L.’ (брэсц., Кіс.), ’півонія’ (воран., Сл. ПЗБ), піналейка ’зёлка?’ (пруж., Шн.). З польск. pinawia ’піжма, Tanacetum L.’, ’півоня’ (Варш. сл., 4, 194).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

махро́вый в разн. знач. махро́вы;

махро́вый пио́н махро́вая піво́ня;

махро́вое полоте́нце махро́вы ручні́к;

махро́вый реакционе́р презр. махро́вы рэакцыяне́р.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

покрасне́ть сов., прям., перен. пачырване́ць;

покрасне́ть, как пио́н пачырване́ць, як піво́ня (як мак);

покрасне́ть до корне́й воло́с пачырване́ць па са́мыя ву́шы (да са́мых вушэ́й).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)