пурга́, -і, ДМ -рзе́, мн. пу́ргі, -аў, ж.
Моцная снегавая завея, завіруха.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пурга́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
пурга́ |
| Р. |
пургі́ |
| Д. |
пурзе́ |
| В. |
пургу́ |
| Т. |
пурго́й
пурго́ю |
| М. |
пурзе́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пурга́ пурга́, -гі́ ж.; (вьюга) завіру́ха, -хі ж., заве́я, -ве́і ж.; (метель) мяце́ліца, -цы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пурга́, ‑і, ДМ ‑рзе, ж.
Моцная снегавая завея, завіруха. Гудзе, свішча, вые лютая паўночная пурга. Бяганская. Разбілі, расцерлі судн[а] .. ільдзіны Пад ярасны скогат пургі, непагоды... Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пурга́ ’завіруха, мяцеліца’ (ТСБМ; ЛА, 1; Бяльк.; ТС). З рус. пурга́ ’тс’, што выводзяць з карэл. purgo ’тс’, фін. purku ’тс’, параўн. ханты purke ’дым’ (Фасмер, 3, 408), фін. purkaa ’выліваць; разбіраць; распускаць (напр., косы)’ і пад. (Чарных, 2, 84). Далейшыя збліжэнні гл. Анікін, 458 (з уральск. purkl ’мяцеліца’, ст.-цюрк. bor ’бура’ і пад.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́мець ж. позёмка; мете́ль, пурга́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заве́я ж. мете́ль, вью́га, пурга́; бура́н м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пульга́ ’мяцеліца, завіруха’ (лід., Сцяшк. Сл.; Бяльк.; усх.-маг., ЛА, 2), пу́льга ’пурга, завіруха’ (Юрч.), рус. пульга ’тс’. Няясна, магчыма, самастойнае ўтварэнне ад дзеяслова тыпу пульгаць ’кідаць’ пад уплывам рус. пурга. Гл. пурга і наст. слова. Астроўскі (Studia Etym. Brun. 2, 157) бачыць тут ратацызм (замену плаўных р < л) тыпу паралюш/ паляру́ш, талерка/ тарэлка і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
завіру́ха ж.
1. мете́ль, вью́га, пурга́;
2. перен., разг. кутерьма́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)