пстры́кнуць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пстры́кну |
пстры́кнем |
| 2-я ас. |
пстры́кнеш |
пстры́кнеце |
| 3-я ас. |
пстры́кне |
пстры́кнуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пстры́кнуў |
пстры́кнулі |
| ж. |
пстры́кнула |
| н. |
пстры́кнула |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пстры́кні |
пстры́кніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пстры́кнуўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пстры́кнуць сов., однокр.
1. в разн. знач. щёлкнуть;
2. брыкну́ть, лягну́ть;
3. пры́гнуть;
4. перен., разг. (выразить недовольство) фы́ркнуть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пстры́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. Аднакр. да пстрыкаць.
2. каго-што. Кінуць, шпурнуць пстрычка. Іван занёс руку, каб пстрыкнуць прэч не дужа прыемнае гэтае стварэнне [жука]. Быкаў. [Максім] спрытна, нібы між іншым, пстрыкнуў з пальца акурак у ваду. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пстры́каць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. каго-што. Даваць пстрычкі каму-н.
П. па лбе.
2. чым і без дап. Утвараць кароткія рэзкія гукі.
П. пальцамі.
3. перан. Злавацца, выказваючы незадавальненне (разм.).
Чаго пстрыкаеш, чым незадаволены?
|| аднакр. пстры́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні́.
|| наз. пстры́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прыстры́каць ’прастрачыць’ (ТС). Гл. пстры́кнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папстры́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пстрыкаць некаторы час; пстрыкнуць некалькі разоў. [Лейтэнант] прытуліў да сябе Ігнатку, усміхаючыся, папстрыкаў злёгку пальцам па яго кірпатым носіку. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плі́кнуць ’пстрыкнуць (выключальнікам)’ (жлоб., Мат. Гом.). Гукапераймальнае, параўн. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
щёлкнуть сов., однокр.
1. (дать щелчок) пстры́кнуць;
2. (произвести звук) пстры́кнуць; ля́снуць; шчо́ўкнуць; цмо́кнуць; цо́кнуць;
3. (орех и т. п.) лу́снуць;
4. шчо́ўкнуць, цёхнуць; см. щёлкать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пстрык, ужываецца гукапераймальна для абазначэння рэзкага кароткага гуку (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр.), ’шчаўчок па носе або па вуху’, ’папрок’ (Нас.), пстры́каць, пстры́кнуць ’даваць пстрычку (пстрычкі)’; ’шчоўкаць, ляскаць (пальцамі)’, ’хутка і лёгка рухацца, пырхаць’, ’раптоўна ўспыхваць, пыхкаць, сыпаць іскрамі (пра агонь)’ (ТСБМ, Нас., ТС), ’скакаць’ (астрав., Сл. ПЗБ), пстры́кнуць ’рэзка штурхнуць нагой’; ’ускочыць’; ’сфатаграфаваць’ (Жд. 2, 3). Гукаперайманне, параўн. аналагічнае польск. pstryk ’пстрык’, pstrykać ’шчоўкаць’, ’фатаграфаваць’. Польскі дзеяслоў фіксуецца з 1776 г., утвораны ад prztyk, prztykać (Банькоўскі, 2, 959).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прищёлкнуть сов.
1. (зубами, кнутом и т. п.) ля́снуць; (языком) прыцмо́кнуць; (пальцами и т. п.) пстры́кнуць; (каблуками и т. п.) прысту́кнуць; (о соловье) зацёхкаць, прышчо́ўкнуць;
2. (прищемить) разг. прышчамі́ць; (придавить) прыці́снуць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)