прытупля́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. прытупля́ю прытупля́ем
2-я ас. прытупля́еш прытупля́еце
3-я ас. прытупля́е прытупля́юць
Прошлы час
м. прытупля́ў прытупля́лі
ж. прытупля́ла
н. прытупля́ла
Загадны лад
2-я ас. прытупля́й прытупля́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час прытупля́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прытупля́ць несов., прям., перен. притупля́ть; см. прытупі́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прытупля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да прытупіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прытупі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; -у́плены; зак., што.

1. Трохі затупіць.

П. нож.

2. перан. Аслабіць, зрабіць менш успрымальным.

П. памяць.

П. пільнасць.

|| незак. прытупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прытупле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

притупля́ть несов., прям., перен. прытупля́ць, прыту́пліваць;

притупля́ть вкус прытупля́ць густ;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыту́пліваць несов., см. прытупля́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прытупля́цца, ‑яецца; незак.

1. Незак. да прытупіцца.

2. Зал. да прытупляць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прытупле́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. прытупляць — прытупіць і стан паводле знач. дзеясл. прытупляцца — прытупіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прытупля́цца несов., возвр., страд. притупля́ться; см. прытупі́цца, прытупля́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Му́ліць, му́ляць, драг. му́лятэ ’церці, націскаць, рэзаць цвёрдым скуру, цела’, ’пашкоджваць нагу, бок’, ’не цярпецца’, ’прычыняць боль’, ’ціснуць’, ’непакоіць, дакучаць’, ’назаляць, перашкаджаць’, му́ліцца ’не хацець, не адважвацца, адчуваць няёмкасць’, ’націраць’, му́ляцца ’ціснуць’, ’мяцца, праяўляць нерашучасць’ (ТСБМ, Нас.; Яруш., Шпіл., Шн. 2, Др.-Падб., Гарэц., Грыг., Растарг., Шат., Касп., Бяльк., Мат. Маг., Сл. ПЗБ, ТС; КЭС, лаг.), му́ляяцца ’вельмі хочацца’ (Шат.), му́ліць ’настойліва прасіць’ (КЭС, лаг.). Укр. му́лити, рус. му́лить, му́леть ’ціснуць’, польск. mulać ’муліць’, славен. múliti ’церці, прытупляць, абсоўваць, сашморгваць лістоту з галін’, muljȃva ’мяккая, маладая трава’, múlica ’колас без зерня’, múl, múlast ’лабаты’, ’безбароды’, серб.-харв. му̏љати ’размінаць вінаград’, ому́лити се ’адвязацца’, балг. шму́ля ’рваць фрукты з дрэва разам з лістамі, матлашыць’. Прасл. muliti (Трубачоў, О составе, 181). Роднаснымі з’яўляюцца: літ. šmùlas, лат. šmauls ’бязрогі, лысы’, а таксама бел. шмуляць, шмуляцца. Аткупшчыкоў (Этимология–1984, 193) у якасці дадатковых «пучкоў» лексічных ізаглос прыводзіць рус. му́ліць ’выпрошваць’ і літ. maũlyti ’канькаць, надакучліва прасіць’, што семай ’шматразовае паўтарэнне дзеяння’ збліжаецца з му́ліць ’націскаць, нарэзваць’. Гэтак жа і ЕСУМ, 3, 532–533.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)