Verbum

анлайнавы слоўнік

прысло́ўе¹, -я, мн. -і, -яў, н.

У граматыцы: нязменная часціна мовы, якая абазначае прымету дзеяння, стану або якасці, напр.: цёпла, гучна, там, заўсёды.

|| прым. прысло́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прысло́ўе², -я, мн. -і, -яў, н.

Прыгаворка, выраз і пад., якія ўстаўляюцца ў мову для большай эфектнасці ці па прывычцы, або тое, што гаворыцца для суправаджэння якіх-н. дзеянняў.

Традыцыйныя прыслоўі заклінання.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прысло́ўе I ср., грам. наре́чие

прысло́ўе II ср., разг. присло́вье

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прысло́ўе

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

	адз.	мн.
Н.	прысло́ўе	прысло́ўі
Р.	прысло́ўя	прысло́ўяў
Д.	прысло́ўю	прысло́ўям
В.	прысло́ўе	прысло́ўі
Т.	прысло́ўем	прысло́ўямі
М.	прысло́ўі	прысло́ўях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прысло́ўе ¹, ‑я, н.

Нязменная часціна мовы, якая абазначае прымету дзеяння, стану і якасці, напрыклад: хутка, лёгка, высока.

прысло́ўе ², ‑я, н.

Прыгаворка, выраз і пад., якія ўстаўляюцца ў мову для большай эфектнасці або па прывычцы. Плач яе быў ціхі, з прыслоўямі, кабечы. Чорны. «Люба-дорага» было любімае прыслоўе старшыні. Даніленка. // Тое, што гаворыцца для суправаджэння якіх‑н. дзеянняў. Духаў закліналі пэўнымі традыцыйнымі прыслоўямі. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прысло́ўе ’прыгаворка, хадавы выраз, прымаўка’ (Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб., Касп., ТСБМ), прысло́віца, прысло́ўка ’тс’ (ТС), пры́слаўе ’прымаўка’ (Яруш.), прыслове, прысло́вя, прысло́віца ’прымаўка’ (ваўк., воран., Сл. ПЗБ), сюды ж і прысло́ўе ’нязменная часціна мовы, якая абазначае прымету дзеяння, стану і якасці’ (Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб., ТСБМ). Рус. дыял. присло́вка, присло́вье ’прыгаворка, прымаўка’, укр. прислі́вʼя, прислі́вник ’прыказка, прымаўка’, прислі́вник ’прыслоўе — нязменная часціна мовы’, польск. przysłowie ’выслоўе’, przysłówek ’adverbium’, в.-луж. přisłowo ’прымаўка’, н.-луж. pśisłowo ’тс’, чэш. přisloví ’выслоўе’, přislovce ’adverbium’, славац. príslovie ’выслоўе’, славен. prislòv ’прыслоўе’. Дэрываты ад слова (гл.), відаць, кандэнсацыя выразу пры слове, якая была аформлена рознымі суфіксамі. Як граматычны тэрмін, калька з заходнеславянскіх моў, у якіх ён у сваю чаргу калькуе лац. adverbium (ad‑ — пры, verbum — дзеяслоў, слова) (гл. Голуб-Ліер, 402; Сной₂, 579; Банькоўскі, 2; Шустар-Шэўц, 2, 1179; ЕСУМ, 4, 577).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адыме́нны, ‑ая, ‑ае.

Утвораны ад назоўніка або прыметніка. Адыменнае прыслоўе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наре́чие^II (часть речи) грам. прысло́ўе, -ло́ўя ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

займе́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да займенніка. Займеннае скланенне. Займеннае прыслоўе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прысло́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які мае ў сваім складзе прыслоўе ¹. Прыслоўныя злучэнні. Прыслоўны фразеалагізм.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)