радзі́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.

Прыроджаная плямка на скуры чалавека.

Р. на шчацэ.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

немата́, -ы́, ДМ -маце́, ж.

1. Адсутнасць дару мовы.

Прыроджаная н.

2. перан. Нямая цішыня.

Вячэрняя н.

3. перан. Бяспраўе, прыгнечанасць.

Векавая н. і адсталасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

касала́пасць, ‑і, ж.

Скрыўленне студні з паваротам яе пярэдняй часткі ўнутр або вонкі. Прыроджаная касалапасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыро́джаны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. прыро́джаны прыро́джаная прыро́джанае прыро́джаныя
Р. прыро́джанага прыро́джанай
прыро́джанае		 прыро́джанага прыро́джаных
Д. прыро́джанаму прыро́джанай прыро́джанаму прыро́джаным
В. прыро́джаны (неадуш.)
прыро́джанага (адуш.)		 прыро́джаную прыро́джанае прыро́джаныя (неадуш.)
прыро́джаных (адуш.)
Т. прыро́джаным прыро́джанай
прыро́джанаю		 прыро́джаным прыро́джанымі
М. прыро́джаным прыро́джанай прыро́джаным прыро́джаных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

інсты́нкт, -у, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыроджаная здольнасць рабіць бессвядомыя мэтанакіраваныя дзеянні ў адказ на змены ўнутранага або знешняга асяроддзя.

І. самазахавання.

2. Падсвядомае прадчуванне чаго-н., унутранае чуццё.

Мацярынскі і.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крэціні́зм, ‑у, м.

1. Прыроджаная разумовая адсталасць і фізічная недаразвітасць, абумоўленыя парушэннем функцый шчытападобнай залозы і галаўнога мозгу.

2. перан. Тупасць, абмежаванасць розуму.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прыро́д ’патомства’ (ТС), сюды ж таксама пріро́д ’ураджай, ураджайнасць’ (Юрч. СНС). Рус. пск. приро́д ’род; патомства, дзеці, нашчадкі’, урал. приро́д ’прыплод’, параўн. укр. природи́ти ’ўрадзіць’, прирі́док ’прыроджаная ўласцівасць’. Нулявы дэрыват ад *прырадзі́ць < радзі́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Радзі́мы ’родны, свой (ад нараджэння); спадчынны’ (ТСБМ, Нас.), радзімы ’прыродны, ад роду’ (ТС). Ад радзіць 1 (гл.) па ўзору любімы. Сюды ж радзі́мы знак ’прыроджаная плямка на целе чалавека’ (Шат., Сцяшк.; ашм., Стан.), радзі́мая заме́тка ’тс’ (Сл. ПЗБ), радзі́мка ’тс’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), радзі́мае це́ла ’непашкоджанае месца на целе’ (Ян.), радзі́мы дзень ’дзень нараджэння’ (Мат. Гом.), параўн. рус. роди́мое пятно́, укр. роди́мка, родима пляма ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

слепата́ ж., прям., перен. слепота́;

прыро́джаная с. — врождённая слепота́;

паліты́чная с. — полити́ческая слепота́;

○ куры́ная с. — а) бот. лютик е́дкий, куросле́п м., кури́ная слепота́; б) мед., разг. кури́ная слепота́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слепота́ ж., прям., перен. слепата́, -ты́ ж.;

врождённая слепота́ прыро́джаная слепата́;

полити́ческая слепота́ паліты́чная слепата́;

душе́вная слепота́ душэ́ўная слепата́;

кури́ная слепота́ а) мед., разг. куры́ная слепата́; б) бот. курасле́п, -пу м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)