прыкрыва́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. прыкрыва́юся прыкрыва́емся
2-я ас. прыкрыва́ешся прыкрыва́ецеся
3-я ас. прыкрыва́ецца прыкрыва́юцца
Прошлы час
м. прыкрыва́ўся прыкрыва́ліся
ж. прыкрыва́лася
н. прыкрыва́лася
Загадны лад
2-я ас. прыкрыва́йся прыкрыва́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час прыкрыва́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыкрыва́цца несов., возвр., страд. прикрыва́ться; см. прыкры́цца, прыкрыва́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыкрыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да прыкрыцца.

2. Зал. да прыкрываць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыкры́цца, -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца; зак.

1. Накрыцца, пакрыцца.

П. коўдрай.

П. ад сонца.

2. Схаваць, замаскіраваць свае дзеянні, намеры.

П. артыкулам закона.

|| незак. прыкрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. прыкры́цце, -я, н. і прыкрыва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыкрыва́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыкрываць — прыкрыць і прыкрывацца — прыкрыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прикрыва́ться

1. (покрываться, накрывать себя) прыкрыва́цца, закрыва́цца;

2. (о двери, окне и т. п.) прычыня́цца;

3. перен. хава́цца; прыкрыва́цца, маскірава́цца; см. прикры́ться;

4. страд. прыкрыва́цца; закрыва́цца; прычыня́цца; хава́цца; уто́йвацца; см. прикрыва́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

укрыва́ться

1. укрыва́цца, накрыва́цца, прыкрыва́цца;

укрыва́ться одея́лом укрыва́цца (накрыва́цца) ко́ўдрай;

2. хава́цца, укрыва́цца;

ничто́ не укрыва́лось от его́ взгля́да нішто́ не магло́ схава́цца ад яго́ по́гляду;

3. страд. укрыва́цца, накрыва́цца; хава́цца; прыкрыва́цца; см. укрыва́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Пахі́стка ’акравак каляровай тканіны, ейны пруг, якія выкарыстоўваюцца як стужка ці аблямоўка’ (Шн. 3, Касп.). Да прасл. xystati (sę) (гл. Трубачоў, Эт. сл., 8, 159). Паводле семантыкі, бел. лексема з’яўляецца роднаснай з укр. похистити ’схаваць, абараніць’, хиститися ’абгароджвацца, хавацца, прыкрывацца’, захист ’абарона’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ма́ска, -і, ДМ ма́сцы, мн. -і, ма́сак, ж.

1. Накладка на твар, падобная на звярыную морду або чалавечы твар з выразам для вачэй, а таксама чалавек у такой накладцы.

Навагодняя м.

М. зайца.

2. перан. Прытворства, якое хавае сутнасць каго-, чаго-н.

Прыкрывацца маскай.

3. Злепак з гіпсу, зняты з твару нябожчыка.

Пасмяротная м.

4. Засцерагальная накладка на твар.

Супрацьгазавая м.

5. У касметыцы: слой накладзенага на твар лекавага сродку, крэму і пад.

◊

Скінуць маску — паказаць сваю сапраўдную сутнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жму́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.

Сціскаючы павекі, прыплюшчваць вочы. І ўжо дзед стрэльбу да пляча прыставіў і жмурыцца пачаў левым вокам. Лынькоў. Аднойчы з калегам мы ляжалі на гарачым беразе і жмурыліся ад сонца, разглядаючы на гарызонце празрысты дымок парахода. Скрыган. // Прыплюшчвацца, прыкрывацца (пра вочы). Калі Павел на што-небудзь скардзіўся, вочы дзядзькі жмурыліся. Гроднеў. Ад нязвыклага зіхацення снегу самі жмурыліся вочы. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)