прыкра́сіць, -а́шу, -а́сіш, -а́сіць; -а́шаны; зак., што.
1. Аздобіць, упрыгожыць.
П. апавяданне дасціпнай выдумкай (перан.).
2. Тое, што і закрасіць.
П. боршч.
|| незак. прыкра́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыкра́сіць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыкра́шу |
прыкра́сім |
| 2-я ас. |
прыкра́сіш |
прыкра́сіце |
| 3-я ас. |
прыкра́сіць |
прыкра́сяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыкра́сіў |
прыкра́сілі |
| ж. |
прыкра́сіла |
| н. |
прыкра́сіла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыкра́сь |
прыкра́сьце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прыкра́сіўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыкра́сіць сов., кул. припра́вить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыкра́сіць, ‑крашу, ‑красіш, ‑красіць; зак., што.
1. Аздобіць, упрыгожыць. // перан. Упрыгожыць выдумкай, перабольшаннем апавяданне, пераказ. Кастусю для паўнаты ўяўлення можна нават прыкрасіць. Шамякін.
2. Дадаць у ежу што‑н. для каларыйнасці або смаку; закрасіць. Прыкрасіць боршч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыкра́сіць ’аздобіць, упрыгожыць’; перан. ’упрыгожыць выдумкай, перабольшаннем апавяданне, пераказ’; ’дадаць у ежу што-небудзь для каларыйнасці або смаку; закрасіць’ (Нас., ТСБМ); сюды ж сінанімічныя аддзеяслоўныя назоўнікі: прыкра́са, часцей мн. л. прыкра́сы ’аздоба, упрыгожанні; перабольшанне, выдумка’ (ТСБМ), прікра́са ’аздоба’ (Бяльк.), прыкра́са ’тое, што дабаўляецца ў ежу для каларыйнасці або смаку (мяса, тлушч, пахучыя прыправы і пад.; закраса)’ (Нас., ТСБМ). Параўн. з антанімічнымі значэннямі, што надаюцца семантыкай прыстаўкі, якое ў дадзеным выпадку з’яўляецца сінанімічным значэнню прыстаўкі пера- ’давядзенне дзеяння да адмоўнага выніку’: прыкрасі́цца ’паблякнуць’: краса прыкрасіцца, а розум прыгадзіцца (шуміл., Сл. ПЗБ), прыкра́са, перэкра́са ’непрыгожая дзяўчына’ (Растарг.). Да слаба адлюстраванага — і толькі на ўсходзе — мглін., зах.-бранск. кра́сіць ’упрыгожваць’ (Кос., Растарг.), якое яшчэ ў прасл. *krasiti набыло значэнне ’дадаць у ежу’ (ЭССЯ, 12, 99–100). Параўн. рус. дыял. прикра́сить ’прыправіць, закрасіць (пра страву)’, ’пахваліць некага’, укр. прикра́сити ’ўпрыгожыць, зрабіць прыгажэйшым’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыкра́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыкрасіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкра́шаны кул. припра́вленный; см. прыкра́сіць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)