прыкла́дваць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыкла́дваю |
прыкла́дваем |
| 2-я ас. |
прыкла́дваеш |
прыкла́дваеце |
| 3-я ас. |
прыкла́двае |
прыкла́дваюць |
| Прошлы час |
| м. |
прыкла́дваў |
прыкла́двалі |
| ж. |
прыкла́двала |
| н. |
прыкла́двала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прыкла́двай |
прыкла́двайце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
прыкла́дваючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыкла́дваць несов., см. прыклада́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыкла́дваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыкласці і прылажыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прылажы́ць, -ажу́, -о́жыш, -о́жыць; -о́жаны; зак., што да чаго.
Тое, што і прыкласці.
П. палец да вуснаў.
П. намаганні.
П. рукі да чаго-н. (перан.: пачаць рабіць што-н., праявіўшы ініцыятыву).
|| незак. прыклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыкла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прыклада́нне, -я, н. і прыкла́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыкла́сці, -ладу́, -ладзе́ш, -ладзе́; -ладзём, -ладзяце́, -ладу́ць; -ла́ў, -ла́ла; -ладзі́; -ла́дзены; зак., што да чаго.
1. Пакласці ўшчыльную.
П. трубку да вуха.
2. Падаць разам з чым-н., далучыць да чаго-н.
П. да заявы даведку.
3. Накіраваць дзеянне чаго-н. на што-н., прымяніць.
П. ўсе намаганні.
|| незак. прыклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыкла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прыклада́нне, -я, н. і прыкла́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыкла́дванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыкладваць — прыкласці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прикла́дывать несов.
1. прыклада́ць, прыкла́дваць;
2. (присоединять, добавлять) дадава́ць; прыклада́ць, прыкла́дваць; см. приложи́ть 1, 2;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыкла́двацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да прыкласціся, прылажыцца.
2. Зал. да прыкладваць.
•••
Прыкладвацца да чаркі — часта выпіваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыкла́сці, прыклада́ць, прыкла́дваць ’пакласці, прыціснуць; дадаць, далучыць; прыдумаць, дадаць ад сябе’ (ТСБМ; ваўк., Сл. ПЗБ; Ял., ТС), з іншай семантыкай — прыкла́дваць ’распальваць, раскладаць агонь’, прыкла́даваць цяпло ’раскладаць агонь’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел. прикладывати ’даваць частку чаго-небудзь’ (Ст.-бел. лексікон). Да кла́сці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прилага́ть несов.
1. (добавлять, присоединять) дадава́ць; прыклада́ць, прыкла́дваць;
2. (применять) дастасо́ўваць, дапасо́ўваць;
◊
при сём прилага́ю канц. да гэ́тага дадаю́; см. приложи́ть 2, 3;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)