прызы́ў
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
прызы́ў |
| Р. |
прызы́ву |
| Д. |
прызы́ву |
| В. |
прызы́ў |
| Т. |
прызы́вам |
| М. |
прызы́ве |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прызы́ў, -ы́ву, м.
1. гл. прызваць.
2. зб. Асобы пэўнага ўзросту, адначасова прызваныя на вайсковую службу.
Сёлетні п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прызы́ў, -зы́ву м., в разн. знач. призы́в;
п. на вае́нную слу́жбу — призы́в на вое́нную слу́жбу;
п. міну́лага го́да — призы́в про́шлого го́да
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прызы́ў, ‑зыву, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прызываць — прызваць (у 2, 3 знач.).
2. зб. Людзі, адначасова прызваныя ў армію. Прызыў мінулага года.
•••
Ленінскі прызыў — масавае ўступленне працоўных у рады Камуністычнай партыі ў 1924 г., якое з’явілася водгукам на смерць У.І. Леніна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прызы́ў ’дзеянне і людзі, адначасова прызваныя ў армію’ (ТСБМ), пры́зыў ’тс’ (Растарг.), пры́заў ’прызыў (у войска)’ (Ян.), толькі мн. л. пры́звы ’служба ў арміі’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Запазычана з рус. призы́в, дыял. при́зо́в ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прызва́ць, -заву́, -заве́ш, -заве́; -завём, -завяце́, -заву́ць; -заві; -зва́ны; зак., каго-што.
Прыцягнуць для адбывання вайсковай службы.
П. у армію.
|| незак. прызыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прызы́ў, -ы́ву, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэзерві́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
У арміях некаторых краін: ваеннаабавязаны рэзерву (у 3 знач.).
Прызыў рэзервістаў.
|| прым. рэзерві́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ле́нінскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які належыць У.І. Леніну. Ленінскія словы. // Звязаны з жыццём і дзейнасцю У.І. Леніна. Ленінскія мясціны. // Уласцівы У.І. Леніну; такі, як у У.І. Леніна. Ленінскі стыль работы. // Названы ў гонар У.І. Леніна, прысвечаны памяці У.І. Леніна. Ленінская прэмія.
2. Створаны У.І. Леніным. Ленінская тэорыя дыктатуры пралетарыяту. // Які адпавядае прынцыпам ленінізма. Ленінскія нормы партыйных паводзін. Ленінская нацыянальная палітыка.
•••
Ленінскі прызыў гл. прызыў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мабіліза́цыя, ‑і, ж.
1. Прызыў ваеннаабавязаных запасу на абавязковую ваенную службу ў сувязі з аб’яўленнем вайны. У чатырнаццатым годзе Вінцук Адамавіч трапіў на фронт па першай мабілізацыі. Машара. // Прыцягненне, прызыў каго‑н. для выканання важнага масавага мерапрыемства. Мабілізацыя насельніцтва на барацьбу з паводкай.
2. Перавод узброеных сіл краіны з мірнага становішча ў стан гатоўнасці да вайны. Мабілізацыя арміі. // Перавод усіх галін народнай гаспадаркі на ваеннае становішча. Мабілізацыя прамысловасці.
3. перан. Давядзенне чаго‑н. да стану актыўнай гатоўнасці выканаць якое‑н. заданне. Мабілізацыя сіл. Мабілізацыя ўвагі.
[Фр. mobilisation ад лац. mobilis — рухомы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мабіліза́цыя, -і, ж.
1. Перавод узброеных сіл краіны з мірнага становішча ў поўную баявую гатоўнасць.
2. Прызыў ваеннаабавязаных запасу ў армію ў час вайны.
Усеагульная м.
3. перан. Давядзенне каго-, чаго-н. да стану актыўнай гатоўнасці выканаць якое-н. заданне.
М. ўсіх сваіх сіл.
|| прым. мабілізацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)