про́йда

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. про́йда про́йды
Р. про́йды про́йдаў
Д. про́йдзе про́йдам
В. про́йду про́йдаў
Т. про́йдам про́йдамі
М. про́йду про́йдах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

про́йда м. и ж., прост., см. пройдо́ха.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Про́йда ’прайдоха, пралаза’ (Нас.). Утварэнне ад асновы цяп. часу дзеяслова прайсці (гл. ісці) — прайду, якая адрозніваецца ад інфінітыўнай асновы старой суфіксацыяй (гл. Варбат, Слав. языкозн., IX, 70).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прайдо́ха м. и ж., прост., неодобр. пройдо́ха, про́йда

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Прэ́йда ’прайдзісвет’ (Ян.). Ад пройда (гл.) з экспрэсіўным “аднаўленнем” неарганічнага э пад націскам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Прайдак, пройдак ’прайдзісвет’ (ТС), прайдачка ’тс’ (Сцяшк. Сл.), пройдаковаты ’пранырлівы’ (ТС). Да пройда (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прала́за ’пранырлівы чалавек, прайдзісвет, спрытнюга’ (ТСБМ). Рус. прола́за ’тс’. Дэрыват ад пралазіць < лазіць. Семантыка аналагічная пройда, прайдоха і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прайдо́ха — тое ж, што і прайдзісвет (ТСБМ, Бяльк.), прайдзёха, пройдо́ха (Сл. ПЗБ), прайда́ха, прайду́ха (Шатал.) ’тс’. Рус. пройдо́ха ’тс’. Да прайсці, прайду. Параўн. пройда (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прашле́ц, прашля́к, прашля́чка ’прайдзісвет’ (Нас.). Пранікненне з рускамоўнай тэрыторыі, параўн. прошле́ц, про́шлый человек, прошля́чка ’тс’, якія ад прошлый, дзеепрым. прошл. часу ад пройти. Параўн. семантыку прайдзісвет, пройда, прахадзімец.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́йда ’пляткарка’ (Жд. 2). Укр. по́йда ’жанчына, якая ўвесь час бегае з дому’. Бязафікснае ўтварэнне ад асновы буд. ч. пайду, пайсці (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 35). У словаўтваральных адносінах параўн. яшчэ знайда, пройда (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)