Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Verbum
анлайнавы слоўнікпрыкі́нуць
1. (бросая, прибавить) прибро́сить,
2. (прибавить)
3. (приблизительно определить, рассчитать)
◊ п. на во́ка —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парахава́ць
1. посчита́ть, подсчита́ть;
2. рассчита́ть,
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прымеркава́ць
1. приуро́чить; принорови́ть;
2. (прийти в нужный момент) угоди́ть;
3.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прики́дывать
1.
2.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
размеркава́ць
1. распредели́ть; разверста́ть;
2. расположи́ть, размести́ть;
3.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
памеркава́ць
1. потолкова́ть, обсуди́ть;
2. (рассчитать, рассудить) посуди́ть;
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
во́ка (
○ акамада́цыя во́ка — аккомода́ция гла́за;
◊ глядзе́ць кра́ем во́ка — смотре́ть кра́ем гла́за;
гля́нуць адны́м во́кам — взгляну́ть одни́м гла́зом;
мець в. — (на каго) име́ть зуб на или (против кого);
не мець во́ка — (на каго) не люби́ть (кого-л.), не быть располо́женным (к кому-л.), не жа́ловать (кого);
прыкі́нуць на в. —
кі́нуць во́кам — взгляну́ть;
спусці́ць з во́ка — потеря́ть из ви́ду;
праве́сці во́кам (вача́мі) — проводи́ть взгля́дом (глаза́ми);
як во́кам скі́нуць — наско́лько ви́дит глаз;
спаць адны́м во́кам — спать вполгла́за;
в. не запарушы́ць — воды́ не замути́ть, му́хи не оби́деть;
з в. вы́пасці — вы́пасть из по́ля зре́ния;
у в. ўкі́нуцца — пригляну́ться;
мець на во́ку — (каго, што) а) следи́ть (за кем, чем); б) име́ть на приме́те (кого, что);
як во́кам маргну́ць — в одно́ мгнове́ние; в оди́н миг;
упа́сці ў в. — (каму) обрати́ть на себя́ (чьё) внима́ние;
на во́ку — на глаза́х, на виду́;
нако́лькі во́ка хапа́е — наско́лько ви́дит (хвата́ет) глаз;
хоць — па́льцам у в. хоть глаз вы́коли;
ні да бо́ка, ні да в. — ни к селу́ ни к го́роду;
све́жым во́кам — све́жим гла́зом;
на све́жае в. — на све́жий глаз;
в. ра́дуецца — глаз ра́дуется;
в. на в. — с гла́зу на́ глаз;
во́кам не згле́дзець — гла́зом не охвати́ть;
во́кам не маргну́ць (змаргну́ць) — гла́зом не моргну́ть (сморгну́ть);
ла́шчыць в. — глаз ра́довать;
куды́ ні кінь во́кам — куда́ ни кинь гла́зом;
пага́нае (благо́е) в. — дурно́й глаз;
во́страе в. — о́стрый глаз;
ве́рнае в. — ве́рный глаз;
глядзе́ць пі́льным во́кам — смотре́ть (гляде́ть) во все глаза́ (в о́ба);
глядзе́ць крывы́м во́кам — смотре́ть ко́со;
(цёмна) хоць в. вы́калі — (темно́) хоть глаза́ вы́коли;
сну ні ў адны́м во́ку — сна ни в (еди́ном) глазу́;
берагчы́ як зрэ́нку в. — бере́чь как зени́цу о́ка;
няўзбро́еным во́кам — невооружённым гла́зом;
ні бо́ка ні в. — почём зря;
чо́ртава в. — окно́ (в болоте);
як бяльмо́ на во́ку — как бельмо́ на глазу́;
не дагле́дзіш во́кам — запла́ціш бо́кам —
не ў брыво́, а ў в. — не в бровь, а в глаз;
ба́чыць в., дзе пячэ́цца ко́ка! —
ба́чыць в., ды даста́ць далёка —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ум
1. ро́зум, -му
склад ума́ склад ро́зуму;
здра́вый ум здаро́вы (разва́жны) ро́зум;
челове́к с умо́м чалаве́к з ро́зумам;
2. чаще
броже́ние в ума́х хвалява́нне грама́дскай ду́мкі;
направле́ние умо́в кіру́нак (грама́дскай) свядо́масці, грама́дскай ду́мкі;
настрое́ние умо́в настро́й грама́дскай ду́мкі (грама́дства, людзе́й);
3. (мыслитель) ро́зум, -му
лу́чшие умы́ челове́чества ле́пшыя ро́зумы чалаве́цтва;
све́тлый ум све́тлы ро́зум;
◊
без ума́ быть (от кого-, чего-л.) у захапле́нні быць, тра́ціць ро́зум (вар’яце́ць) (ад каго-, чаго-небудзь);
бра́ться за ум бра́цца за ро́зум;
(быть) в уме́ мець ро́зум;
в уме́ ли ты? ці ма́еш ты ро́зум?;
в здра́вом уме́ и твёрдой па́мяти пры сваі́м ро́зуме і цвёрдай па́мяці;
вы́жить из ума́ вы́жыць з ро́зуму, здурне́ць;
держа́ть в уме́ трыма́ць у галаве́, по́мніць;
из ума́ вон з ро́зуму сышло́; з галавы́ вы́лецела;
за́дним умо́м кре́пок мо́цны за́днім ро́зумам;
коро́ткий ум каро́ткі ро́зум;
на ум наста́вить даве́сці да ро́зуму, вы́весці на пра́вільную даро́гу;
на уме́ (в уме́) наўме́, у ду́мках, у галаве́;
и в уме́ не́ было і наўме́ (і ў ду́мках, і ў галаве́) не было́;
и на ум нейдёт і ў галаву́ не ідзе́ (не ле́зе);
у него́ друго́е на уме́ у яго́ і́ншае наўме́ (у ду́мках, у галаве́);
у него́ что на уме́, то и на языке́ у яго́ што наўме́ (у галаве́), то́е і на языку́; ён што ду́мае, то́е і гаво́рыць;
не его́ (моего́, твоего́) ума́ де́ло не з яго́ (з маі́м, з тваі́м) ро́зумам (рабі́ць што-не́будзь, разважа́ць пра што-не́будзь); не яго́ (мая́, твая́) спра́ва;
не в по́лном уме́ не ў по́ўным ро́зуме;
(не) в своём уме́ (не) пры сваі́м ро́зуме;
в уме́ (считать,
счёт в уме́ падлі́к у галаве́;
не выхо́дит из ума́ не выхо́дзіць з галавы́;
от большо́го ума́ ад вялі́кага ро́зуму;
повреди́ться в уме́ крану́цца з ро́зуму;
повреждённый в уме́ ненарма́льны, вар’я́т;
раски́нуть умо́м паварушы́ць мазга́мі;
с умо́м з ро́зумам;
свести́ с ума́ з ро́зуму зве́сці;
сойти́ с ума́ звар’яце́ць, стра́ціць ро́зум, з глу́зду з’е́хаць;
вы с ума́ сошли́! вы звар’яце́лі!;
он (она́) себе́ на уме́ ён (яна́) хі́тры (хі́трая), яго́ (яе́) не ашука́еш;
ско́лько голо́в, сто́лько умо́в што галава́, то і ро́зум;
те́рять ум тра́ціць ро́зум;
ум за ра́зум захо́дит ро́зум за ро́зум захо́дзіць;
ум хорошо́, а два лу́чше адна́ галава́ до́бра, а дзве яшчэ́ лепш;
ума́ не приложу́ ро́зуму не дабяру́;
ума́ пала́та ве́льмі разу́мны;
научи́ться уму́-ра́зуму навучы́цца ро́зуму;
уму́ непостижи́мо ро́зуму недасту́пна, ро́зум не мо́жа зне́сці, незразуме́ла;
уму́ помраче́ние про́ста дзі́ва.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)