прашы́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак.
1. што. Сшыць скразным швом, зрабіць шво, швы на чым-н.
П. падэшвы.
П. каўнер.
2. каго-што. Прастрэліць куляй, снарадам; зрашэціць кулямі, асколкамі снарадаў (разм.).
Куля прашыла калена.
П. варожую калону кулямётнай чаргой.
3. што. Правесці які-н. час за шыццём.
П. увесь вечар.
|| незак. прашыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.).
|| наз. прашы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач.) і прашыва́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прашы́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прашы́ю |
прашы́ем |
| 2-я ас. |
прашы́еш |
прашы́еце |
| 3-я ас. |
прашы́е |
прашы́юць |
| Прошлы час |
| м. |
прашы́ў |
прашы́лі |
| ж. |
прашы́ла |
| н. |
прашы́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прашы́й |
прашы́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прашы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прашы́ць сов.
1. проши́ть; (крупными стежками — ещё) промета́ть; (с ватой — ещё) простега́ть; (тачая — ещё) протача́ть;
2. (нек-рое время) проши́ть; (крупными стежками — ещё) промета́ть; (с ватой — ещё) простега́ть; (тачая — ещё) протача́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прашы́ць, ‑шыю, ‑шыеш, ‑шые; зак.
1. што. Прапускаючы нітку, дратву і пад. праз што‑н., прышыць, сшыць, зашыць. Прашыць падэшвы. // Зрабіць шво на чым‑н., прастрачыць. Прашыць каўнер.
2. што. Спец. Зрабіць скразную адтуліну ў металічнай дэталі.
3. каго-што. Разм. Прастрэліць (у некалькіх, у многіх месцах). Аўтаматычная чарга прашыла нагу Зоі. Няхай. Кулям сэрца лёс не даў прашыць. Лойка. / у безас. ужыв. Сямёну Неляшу, які жыве насупраць Лобіка, партызанскай куляй прашыла грудзі. Навуменка.
4. і без дап. Шыць некаторы час. Прашыць увесь вечар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
протача́ть сов. прашы́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
проши́ть сов., в разн. знач. прашы́ць;
проши́ть воротни́к прашы́ць каўне́р;
проши́ть до ве́чера прашы́ць да ве́чара;
проши́ть пу́лями прашы́ць ку́лямі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адштабнава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак., што.
Прашыць строчкай; зрабіць шво.
А. каўнер.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заштабнава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак., што.
Прашыць, застрачыць (на швейнай машыне).
З. складку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нафастрыгава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны; зак., што і чаго.
Прашыць буйнымі шыўкамі, зрабіць фастрыгу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
простега́ть сов. праштабнава́ць, прашы́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)