прачуха́нка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прачуха́нка |
прачуха́нкі |
| Р. |
прачуха́нкі |
прачуха́нак |
| Д. |
прачуха́нцы |
прачуха́нкам |
| В. |
прачуха́нку |
прачуха́нкі |
| Т. |
прачуха́нкай
прачуха́нкаю |
прачуха́нкамі |
| М. |
прачуха́нцы |
прачуха́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прачуха́нка ж., прост. нагоня́й м.; вы́волочка;
даць ~ку — дать нагоня́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прачуха́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Абл. Праборка, вымова за што‑н. Дасталася добрая прачуханка Міколку ад маткі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прачуха́нка ’пакаранне за п’янства, строгае пакаранне за свавольства’ (Нас.), усыпаць прачуха́нца ’моцна пабіць’ (Ян.), даць прачуханкі ’даць наганяй’ (Янк. БФ), прочуха́нец ’прачуханка’ (ТС), ’гультай’ (Сцяшк. Сл.), прачу́хацца ’працверазіцца’ (Шат.), прочы́хацца ’ачухвацца’ (ТС). Рус. дыял. прочуха́нка ’наганяй, нагонка’, укр. дати прочуха́на, прочуха́нкі ’тс’ (гл. Макіенка, Бел.-рус. ізал., 111). Дэрываты ад прачухацца (гл. ачухацца) з суф. ‑анка, ‑анец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прачуха́нец, -нца м., прост., см. прачуха́нка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прабо́рка ’прачуханка’ (ТСБМ, Шат.). Да прабіра́ць ’даваць прачуханку’, прабраць < браць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Набра́нка 1 ’вымова, прачуханка’ (Нас., Байк. і Некр.). Відаць, ад рус. набранить ’насварыцца’.
◎ Набра́нка 2 (ныбрянка) ’сукенка з куплёнага (набранага) тавару’ (Бяльк.). Ад набраць ’купіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нагоня́й м., разг. наганя́й, -ня́ю м.; прост. прачуха́нка, -кі ж., прачуха́нец, -нца м.;
◊
дать нагоня́й даць наганя́й (прачуха́нку, прачуха́нца).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Выгро́зы ’прачуханка’, рус. ’пристрастка’ (Байк. і Некр.), выгро́за ’староннасць, прадузятасць’ (Бяльк.). Да выгража́ць ’пагражаць, палохаць’; параўн. польск. wygrażać ’тс’, што ўтворана ад гразіць ’пагражаць’ (гл.); не зусім яснае семантычнае развіццё, калі прыняць, што ў Бялькевіча правільна вызначана значэнне слова; параўн. таксама чэш. vyhrůzka ’пагроза’, рус. ’острастка’ і vyhrožovati ’пагражаць, палохаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́волочка ж., прост.
1. (действие) вы́валачка, -кі ж.; вывалака́нне, -ння ср., вывала́кванне, -ння ср., выця́гванне, -ння ср.; см. вывола́кивать;
2. (нагоняй) прачуха́нка, -кі ж., лупцо́ўка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)