прачаса́ць², -чашу́, -чэ́шаш, -чэ́ша; -чашы́; -часа́ны і -чэ́саны; зак., што (спец.).
Вычасаць у даўжыню.
П. паз.
|| наз. прачо́ска, -і, ДМ -чо́сцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прачаса́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прачашу́ |
прачэ́шам |
| 2-я ас. |
прачэ́шаш |
прачэ́шаце |
| 3-я ас. |
прачэ́ша |
прачэ́шуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прачаса́ў |
прачаса́лі |
| ж. |
прачаса́ла |
| н. |
прачаса́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прачашы́ |
прачашы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прачаса́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прачаса́ць¹, -чашу́, -чэ́шаш, -чэ́ша; -чашы́; -часа́ны і -чэ́саны; зак., што.
1. Апрацаваць часаннем (валакно).
П. лён.
2. перан. Пільна агледзець, абследаваць або абстраляць (якую-н. прастору, участак).
Пяхота прачасала лес.
|| незак. прачэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прачэ́сванне, -я, н. і прачо́ска, -і, ДМ -чо́сцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прачаса́ць I сов., в разн. знач. прочеса́ть;
п. лён — прочеса́ть лён;
п. уве́сь дзень — прочеса́ть весь день;
пяхо́та ~са́ла лес — пехо́та прочеса́ла лес
прачаса́ць II сов., плотн., в разн. знач. протеса́ть;
п. паласу́ — протеса́ть по́лосу́;
п. дзве гадзі́ны — протеса́ть два часа́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прачаса́ць 1, ‑чашу, ‑чэшаш, ‑чэша; зак., што.
1. Апрацаваць валакно часаннем. Прачасаць лён.
2. перан. Пільна агледзець ці абстраляць якую‑н. мясцовасць, ловячы каго‑н., шукаючы чаго‑н. Калі Радзівіл акрыяў, дык загадаў прачасаць усе лясы, аколіцы, каб знайсці бунтара Саўку Траяна. Гурскі. Ноччу пры святле ракет гітлераўцы яшчэ раз прачасалі ўчастак паўднёвых варот, але, як і першы раз, нічога не выявілі. Лупсякоў.
3. і без дап. Часаць 1 некаторы час. Прачасаць лён цэлы тыдзень.
прачаса́ць 2, ‑чашу, ‑чэшаш, ‑чэша; зак., што.
1. Спец. Зрабіць, выраўняць што‑н. часаннем 2. Аляксей узяў з рук маладога цесляра сякеру. Прачасаў метры два з аднаго боку і адагнуўся. Пальчэўскі.
2. і без дап. Часаць 2 некаторы час. Прачасаць увесь дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прачэ́сванне гл. прачасаць¹.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прачэ́сваць гл. прачасаць¹.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
протеса́ть сов., спец. прачаса́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прочеса́ть сов.
1. (очистить чесанием) ачаса́ць, прачаса́ць, вы́часаць;
прочеса́ть лён прачаса́ць (вы́часаць) лён;
2. перен., разг. прачаса́ць;
пехо́та прочеса́ла лес пяхо́та прачаса́ла лес;
3. (некоторое время) прачаса́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прачэ́сваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прачасаць 1.
прачэ́сваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прачасаць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)