праця́жна

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
праця́жна праця́жней -

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

праця́жна нареч. протя́жно;

п. гавары́ць — протя́жно говори́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праця́жна, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.

Спец.

1. Від гарачай штампоўкі для атрымання пустых (парожніх) паковак шляхам працягвання праз кольцы, у якіх паступова змяншаецца дыяметр.

2. Многаразцовы металарэзны інструмент для апрацоўкі скразных адтулін і знешніх паверхняў металічных, пластмасавых дэталяў на працяжных станках.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

протя́жно нареч.; праця́гла; праця́жна.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ада́жыа (спец.).

1. прысл. Павольна, працяжна (аб тэмпе выканання музычных твораў).

2. наз., нескл., н. Музычны твор або частка яго ў павольным тэмпе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

і³, выкл. (часта вымаўляецца працяжна).

Выражае высокую ступень якога-н. пачуцця: нязгоды, пярэчання і інш.

І-і-і, мае дарагія, усё гэта не так.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выць, вы́ю, вы́еш, вы́е; незак.

Працяжна і тужліва скуголіць; утвараць гукі, падобныя на выццё.

Воўк вые.

Вые вецер.

В. ад болю (перан.: плакаць уголас).

|| наз. выццё, -я́, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

у², выкл.

1. Выражае здзіўленне, здагадку, пазнаванне, папрок, пагрозу, абурэнне, гнеў і пад.

У, які ты дужы!

У, забойца.

2. Ужыв. гукапераймальна для абазначэння гудзення, свісту, выцця (вымаўляецца працяжна).

У-у-у!

Гудзе вецер.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аб’ектывізава́насць, ‑і, ж.

Стан, уласцівасць аб’ектывізаванага. Песенна-інтанацыйны, працяжна-напеўны склад радка, здаецца, найбольш і стварае ў вершы ўражанне яго эпічнай аб’ектывізаванасці. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́рай, ‑ю, м.

1. Цёплы край, куды вылятаюць на зіму пералётныя птушкі. Той год птушкі доўга не адляталі ў вырай: стаяла цёплая, пагодлівая восень. Грамовіч.

2. Чарада пералётных птушак. Высока ў небе, працяжна курлыкаючы, ляцеў жураўліны вырай. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)