пратэ́ст

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пратэ́ст пратэ́сты
Р. пратэ́сту пратэ́стаў
Д. пратэ́сту пратэ́стам
В. пратэ́ст пратэ́сты
Т. пратэ́стам пратэ́стамі
М. пратэ́сце пратэ́стах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пратэ́ст, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Рашучае пярэчанне супраць чаго-н.

Дэманстрацыя пратэсту.

Выказаць п.

2. Заява аб нязгодзе з якім-н. рашэннем (спец.).

П. пракурора.

3. Афіцыйнае пацвярджэнне факта нявыплаты ў тэрмін па вэксалі (спец.).

П. вэксаля.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пратэ́ст, -ту м., в разн. знач. проте́ст

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пратэ́ст, ‑у, М ‑сце, м.

1. Рашучае пярэчанне супраць чаго‑н., заява аб нязгодзе з чым‑н., аб нежаданні чаго‑н. Сваім удзелам у жалобным шэсці людзі дэманстравалі пратэст супраць паліцэйскага гвалту. У. Калеснік. Спроба бацькі забраць яго з рук Максіма сустрэла рашучы пратэст хлопчыка. Шамякін. Слухаючы разважанні старога Скуратовіча, Кандрат Назарэўскі не можа скрыць свайго абурэння і пратэсту. Барсток.

2. Афіцыйнае выказванне нязгоды з якім‑н. рашэннем, пастановай. Пратэст пракурора. // Спец. Афіцыйнае пацвярджэнне факта нявыплаты ў тэрмін па вэксалі, якое дае трымальніку апратэставанага вэксаля перавагі пры сыскванні доўгу. // Спец. Афіцыйная заява капітана марскога судна, якая пратакаліруе факт аварый судна або псавання грузу. Марскі пратэст.

[Ад лац. protestor — публічна даказваю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пратэ́ст ’рашучае пярэчанне супраць чаго-небудзь, заява аб нязгодзе’ (ТСБМ), ст.-бел. протестъ ’тс’ (1711 г.), протестовати (1598 г.), укр. проте́ст ’тс’, рус. проте́ст ’тс’. Адваротны дэрыват дзеяслова протестовати, адпаведніка лац. prōtestāri ’ўрачыста абвяшчаць, сведчыць’; у далейшым запазычанне з ням. Protest у сучасным значэнні, што выводзяць з італ. protesto ’апратэставанне векселя’ (ЕСУМ, 4, 609; Банькоўскі, 2, 791; Фасмер, 3, 382).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бунта́рства, -а, н.

Рэзкае абурэнне, пратэст, якія суправаджаюцца непакорнасцю.

|| прым. бунта́рскі, -ая, -ае.

Б. настрой.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэма́рш, -у, мн. -ы, -аў, м.

Дыпламатычнае выступленне (пратэст, просьба або папярэджанне), адрасаванае ўраду якой-н. дзяржавы.

Д. пасла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пратэстава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.

1. незак., супраць чаго. Заяўляць пратэст (у 1 знач.), выказваць нязгоду.

П. супраць гонкі ўзбраенняў.

2. зак. і незак., што. Прынесці (прыносіць), зрабіць (рабіць) пратэст (у 2 і 3 знач.; спец.).

|| зак. таксама апратэстава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны (да 2 знач.).

|| наз. апратэстава́нне, -я, н. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аска́рдзіць

‘выказаць пратэст супраць якога-небудзь рашэння, пастановы, аспрэчыць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. аска́рджу аска́рдзім
2-я ас. аска́рдзіш аска́рдзіце
3-я ас. аска́рдзіць аска́рдзяць
Прошлы час
м. аска́рдзіў аска́рдзілі
ж. аска́рдзіла
н. аска́рдзіла
Загадны лад
2-я ас. аска́рдзі аска́рдзіце
Дзеепрыслоўе
прош. час аска́рдзіўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

хі́пі, нескл., м. і ж.

Прадстаўнік моладзі, які парваў сувязь са сваім асяроддзем і выражае пратэст супраць наяўных сацыяльных адносін, прапагандуе зварот да прыроднай чысціні праз любоў і пацыфізм.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)