пратэ́з

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пратэ́з пратэ́зы
Р. пратэ́за пратэ́заў
Д. пратэ́зу пратэ́зам
В. пратэ́з пратэ́зы
Т. пратэ́зам пратэ́замі
М. пратэ́зе пратэ́зах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пратэ́з, -а, мн. -ы, -аў, м.

Прыстасаванне, вырабленае ў форме якой-н. часткі цела ўзамен страчанай прыроднай.

Зубныя пратэзы.

|| прым. пратэ́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пратэ́з м. проте́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пратэ́з, ‑а, м.

Штучная частка цела (рука, нага, зубы і інш.), зробленая ўзамен страчанай прыроднай. [Вадзім] падпісваў.. свой апошні зборнічак. Падпісваў левай рукой — на правай замест кісці быў пратэз. Мехаў.

[Ад грэч. próthesis — дадатак, прыбаўка, далучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пратэ́з ’штучная частка цела, якая замяняе страчаную прыродную’ (ТСБМ). Праз рус. проте́з ’тс’ (польск. proteza) з франц. prothèse ’тс’, якое з грэч. πρόσθεσις ’далучэнне, прыбаўленне’ (Чарных, 2, 73; ЕСУМ, 4, 609).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

проте́з пратэ́з, -за м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пратэ́за

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. пратэ́за пратэ́зы
Р. пратэ́зы пратэ́з
Д. пратэ́зе пратэ́зам
В. пратэ́зу пратэ́зы
Т. пратэ́зай
пратэ́заю		 пратэ́замі
М. пратэ́зе пратэ́зах

Крыніцы: nazounik2008, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кавяла́, -ы́, мн. кавёлы і (з ліч. 2, 3, 4) кавялы́, кавёл, ж. (разм.).

Самаробны драўляны пратэз для нагі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пратэзава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е, -зу́й; -зава́ны; зак і незак., што.

Вырабіць (вырабляць) пратэз.

П. руку.

|| наз. пратэзава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скі́віца, -ы, мн. -ы, -віц, ж.

1. Кожная з дзвюх костак твару, у якіх умацаваны зубы.

Верхняя с.

Ніжняя с.

2. Пласцінка са штучнымі зубамі, зубны пратэз.

Устаўная с.

|| прым. скі́вічны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)