прасця́г, -у, мн. -і, -аў, м.
Свабодны, вялікі прастор; шыр.
Прасцягі палёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прасця́г
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прасця́г |
прасця́гі |
| Р. |
прасця́гу |
прасця́гаў |
| Д. |
прасця́гу |
прасця́гам |
| В. |
прасця́г |
прасця́гі |
| Т. |
прасця́гам |
прасця́гамі |
| М. |
прасця́гу |
прасця́гах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прасця́г, -гу м. просто́р, ширь ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прасця́г, ‑у, м.
Свабодны, вялікі прастор; шыр. Над прасцягамі заросшай дрыгвы слаўся рэдкі туман. Краўчанка. Імчыцца, ляціць па неабсяжным сонечным прасцягу поезд. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прасця́г ’свабодны, вялікі прастор’ (ТСБМ, Гарэц.). Нульсуфіксальнае ўтварэнне ад прасцяга́ць ’прасціраць, распаўсюджваць’ (Стан.); да цягці (гл.) або да сцяг ’група прадметаў, размешчаных у рад’: сцяг гаравы ’горны хрыбет’ (гл.). Тады першаснае значэнне ’перспектыва’. Укр. простягти́ ’прасцерці, распаўсюдзіць’ разглядаецца як вынік кантамінацыі протягти́ і розтягти́ (ЕСУМ, 4, 607).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
да́леч, -ы, мн. да́лечы, -аў, ж. (разм.).
1. Далёкае месца, аддаленая мясцовасць.
Не паеду ў такую д.
2. Вялікая прастора, прасцяг.
Блакітная д. над галавой.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даль, -і, мн. -і, -яў і -ей, ж.
1. Далёкі прастор; прасцяг, шыр.
Далі леглі сінім морам.
2. (звычайна з азначэннем). Далёкае месца.
Блакітная д.
Праклалі шлях у касмічныя далі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
саракакіламетро́вы, ‑ая, ‑ае.
Даўжынёй у сорак кіламетраў. Саракакіламетровы прасцяг чыгункі ад Гарбылёў да Бацькавіч яны, партызаны, вывучылі як уласны двор. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сюдэ́й і сюдэ́ю, прысл.
Абл. У гэтым напрамку, у гэты бок. Я сюдэй пайду, — сказаў .. [чалавек], паказаўшы рукой у прасцяг сцежкі на ўзгорак, за якім мясціліся вясковыя гумны. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сы́нні, ‑яя, ‑яе.
Абл. Сынаў. [Стары майстар:] — Быў я нядаўна ў адным доме, у сынняй кватэры. Кулакоўскі. Мо стаяць яна [доля] будзе на лініі Ўся ў правадах, Тэлеграмы бацькоўскія, сыннія Несці ў прасцяг? Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)