пралі́ць, -лью́, -лье́ш, -лье́; -льём, -льяце́, -лью́ць і -лію́, -ліе́ш, -ліе́; -ліём, -ліяце́, -лію́ць; -ліў, -ліла́, -ло́; -лі; -літы; зак., што.

1. Тое, што і разліць (у 1 знач.).

П. ваду на падлогу.

П. чыю-н. кроў (перан.: забіць каго-н.; высок.).

|| незак. праліва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. праліццё, -я́, н. (да 1 знач.; высок.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пралі́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пралью́
пралію́		 праліё́м
пральё́м
2-я ас. пралье́ш
праліе́ш		 праліяце́
пральяце́
3-я ас. пралье́
праліе́		 пралью́ць
пралію́ць
Прошлы час
м. пралі́ў пралілі́
ж. праліла́
н. праліло́
Загадны лад
2-я ас. пралі́ пралі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час пралі́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пралі́ць сов.

1. (сквозь что-л.) проли́ть;

2. (слёзы) проли́ть, изли́ть;

◊ п. слязу́ — проли́ть слезу́;

п. святло́ — (на што) проли́ть свет (на что);

п. кроў — проли́ть кровь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пралі́ць, ‑лью, ‑льеш, ‑лье; ‑льём, ‑льяце і ‑лію, ‑ліеш, ‑ліе; ‑ліём, ‑ліяце; зак., што.

Разліць. — Каб у бацюшкі ў засеках поўна было, — прыгаворваў Габрусь, калі бацюшка нагінаўся сербануць з чаркі, каб не праліць «жывой вадзіцы»... Чарот. — Не забудзь жа, хлопча, тры карабкі з паловай, — затыкаючы анучкай каністру, заклапочана гаварыла бабка Ганна. — Ды глядзі ж не пралі па дарозе. Аляхновіч. // перан. Выпраменьваць, пашыраць навокал (святло, гукі і пад.).

•••

Праліць кроў чыю — параніць, забіць каго‑н.

Праліць пот — папрацаваць.

Праліць (сваю) кроў за каго-што — ахвяраваць жыццё або быць параненым, змагаючыся за каго‑, што‑н.

Праліць святло на што — растлумачыць што‑н., зрабіць ясным, зразумелым.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

проли́ть сов.

1. (разлить, расплескать) разлі́ць, мног. паразліва́ць;

не проле́й во́ду не разлі́ вады́;

проли́ть молоко́ разлі́ць малако́;

2. (сквозь что) пралі́ць;

◊

проли́ть свет пралі́ць святло́;

проли́ть кровь пралі́ць кроў;

проли́ть слезу́ пралі́ць слязу́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праліццё, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. праліць і праліцца (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напла́каць, -пла́чу, -пла́чаш, -пла́ча; -пла́ч; зак.

1. што і чаго. Праліць нейкую колькасць слёз (разм.).

2. што. Плачучы, давесці да чырвані, прыпухласці (вочы).

◊

(Як) кот наплакаў (разм., жарт.) — пра вельмі малую колькасць чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праліва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да праліць.

•••

Праліваць кроў — тое, што і ліць кроў (гл. ліць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

изли́ть сов. (чувства) вы́ліць; вы́казаць; раскры́ць; паспавяда́цца; (слёзы) пралі́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праслязі́цца, ‑сляжуся, ‑слязішся, ‑слязіцца; зак.

Расхвалявацца да слёз, праліць слёзы. Цётка Ганна праслязілася, праводзячы Жарынку да машыны. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)