пракіда́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
пракіда́ецца |
пракіда́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пракіда́ўся |
пракіда́ліся |
| ж. |
пракіда́лася |
| н. |
пракіда́лася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пракі́дацца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пракі́даюся |
пракі́даемся |
| 2-я ас. |
пракі́даешся |
пракі́даецеся |
| 3-я ас. |
пракі́даецца |
пракі́даюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пракі́даўся |
пракі́даліся |
| ж. |
пракі́далася |
| н. |
пракі́далася |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пракі́даўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пракіда́цца несов.
1. пробива́ться;
2. (на короткое время или кое-где) появля́ться;
3. (о сыпи) проступа́ть, появля́ться;
1-3 см. пракі́нуцца;
4. и́зредка встреча́ться;
у ле́се дзе-нідзе́ ~да́ецца дуб — в лесу́ ко́е-где́ встреча́ется дуб;
5. страд. пробра́сываться; проки́дываться; см. пракіда́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пракі́дацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Кідацца некаторы час. Пракідацца ўсю ноч у гарачцы.
2. Разм. З цяжкасцю, як-небудзь пражыць. — Ведаеце што, — нарэшце рашыла.. [Ганна Сяргееўна]. — Вазьміце мой гадзіннік.. Прадайце.. — Што вы? Не трэба, — адступіла Марыя Цімафееўна. — Мы і так пракідаемся. Няхай.
пракіда́цца, ‑а́ецца; незак.
Пападацца, трапляцца паміж чым‑н. Лес неўпрыкмет гусцеў — пачалі пракідацца бярозы, сосны, ясені... Сачанка. Бацька.. насыпаў сыну жменю духмяных сакаўных суніц, сярод якіх пракідаліся і чарніцы. С. Александровіч. У русых валасах, зачэсаных угору, пракідалася па адной сівай валасінцы. Пестрак. // перан. Разм. Праяўляцца (пра пачуцці, перажыванні). Шмат у чым пракідалася яго [настаўніка] слабая вера ці і зусім нявера на погляд тутэйшых людзей. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пракі́двацца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да пракі́дацца.
2. Тое, што і пракіда́цца. Лес быў густы. Паміж старых соснаў і елак пракідваліся маладыя дубкі і бярозкі, а зусім унізе браўся падлесак. Сабаленка.
3. Незак. да пракінуцца (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пробра́сываться страд.
1. кі́дацца;
2. пракіда́цца; см. пробра́сывать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
проброса́ться разг. (просчитаться, отказываясь от кого-, чего-л.) пракі́дацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прома́яться праму́чыцца, пераму́чыцца; (перебиться кое-как) перабі́цца, пракі́дацца, перакі́дацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пракі́нуцца, ‑нецца; зак.
1. Зак. да пракідацца.
2. Абл. Прачнуцца. Калі.. [Севярын] пракінуўся — палыхала зара. Святло ахапіла палову неба. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пракіда́ць ’кідаць праз што-небудзь; не пападаць, прамахвацца; прапускаць’ (ТСБМ), пракіда́цца, пракідваць, пракідаваць ’запраўляць ежу чым-небудзь’ (брасл., Сл. ПЗБ), пракінуць ’заправіць, засмачыць’ (мядз., Сл. ПЗБ), пракіняны (аб ежы) ’запраўлены’ (паст., в.-дзв., Сл. ПЗБ), пракі́нуты ’тс’ (івян., даўг., Сл. ПЗБ), пракіда́цца ’трапляцца’, ’прачынацца’ (ТС), про́кідзь ’заправа’ (Сл. ПЗБ). Параўн. укр. прокида́тися ’трапляцца; прачынацца’. Да кідаць (гл.). У значэнні ’запраўляць ежу’ калька літ. pramèsti ’пракідваць; запраўляць, прыпраўляць (ежу)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)