пракру́стаў
прыметнік, прыналежны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пракру́стаў |
пракру́става |
пракру́става |
пракру́ставы |
| Р. |
пракру́ставага |
пракру́ставай
пракру́ставае |
пракру́ставага |
пракру́ставых |
| Д. |
пракру́ставаму |
пракру́ставай |
пракру́ставаму |
пракру́ставым |
| В. |
пракру́стаў (неадуш.)
пракру́ставага (адуш.) |
пракру́ставу |
пракру́става |
пракру́ставы (неадуш.)
пракру́ставых (адуш.) |
| Т. |
пракру́ставым |
пракру́ставай
пракру́ставаю |
пракру́ставым |
пракру́ставымі |
| М. |
пракру́ставым |
пракру́ставай |
пракру́ставым |
пракру́ставых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пракру́стаў, -тава.
У выразе: пракрустава ложа (кніжн.) — мерка, пад якую сілком падганяюць, прыстасоўваюць што-н. [ад імя міфічнага старажытнагрэчаскага разбойніка Пракруста, які сваім ахвярам абсякаў ці выцягваў ногі па даўжыні свайго ложа].
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прокру́стов / прокру́стово ло́же пракру́става ло́жа.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пракру́стаў, ‑ава.
У выразе: пракрустава ложа гл. ложа 3.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пракру́стаў: Пракру́става ло́жа книжн. Прокру́стово ло́же
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ло́жа², -а, мн. -ы, -аў, н.
1. Месца для спання, пасцель (уст.).
2. Паглыбленне ў грунце, па якім цячэ водны паток.
Л. ракі.
◊
Пракрустава ложа (кніжн.) — мерка, пад якую сілком падганяюць што-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ло́жа I ж., в разн. знач. ло́жа;
тэатра́льная л. — театра́льная ло́жа;
масо́нская л. — масо́нская ло́жа
ло́жа II ж. (ружья) ло́же ср., ло́жа
ло́жа III ср.
1. (русло) ло́же;
2. уст., поэт. ло́же;
◊ Пракру́става л. — книжн. Прокру́стово ло́же
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ло́жа 1, ‑ы, ж.
1. Месца ў глядзельнай зале, аддзеленае перагародкаю для невялікай колькасці асоб. У ложы паблісквалі маноклі і ордэнскія крыжы генералаў. Мехаў. Увечары .. [Эльга], нібы цень, прашмыгнула ў артыстычную ложу, забілася ў кут, каб не ўбачылі яе з залы. Мікуліч.
2. Уст. Аддзяленне масонскай арганізацыі.
[Фр. loge.]
ло́жа 2, ‑ы, ж.
Драўляная частка ружжа ці аўтамата, да якой прымацаваны ствол. Падняў я стрэльбу. Снег абцёр з рулі і ложы. Сачанка. Гэта быў невялікі, лёгкі і вельмі зручны аўтамат; ложа яго была аздоблена перламутрам, механізм ніколі не даваў асечкі. Шчарбатаў.
ло́жа 3, ‑а, н.
1. Паглыбленне ў грунце, па якім цячэ водны паток; рэчышча. Вось як цяпер, перада мною Устае куточак той прыгожа, Крынічкі вузенькае ложа. Колас.
2. Уст., паэт. Пасцель.
•••
Пракрустава ложа (кніжн.) — мерка, пад якую сілком падганяюць, прыстасоўваюць што‑н. (Ад імя міфічнага грэчаскага разбойніка Пракруста, які клаў захопленыя ім ахвяры на сваё ложа і абсякаў ногі тым, хто быў даўжэй ложа, а тым, хто карацей, выцягваў іх.)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)