праві́нцыя
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
праві́нцыя |
праві́нцыі |
| Р. |
праві́нцыі |
праві́нцый |
| Д. |
праві́нцыі |
праві́нцыям |
| В. |
праві́нцыю |
праві́нцыі |
| Т. |
праві́нцыяй
праві́нцыяю |
праві́нцыямі |
| М. |
праві́нцыі |
праві́нцыях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
праві́нцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. У некаторых дзяржавах: вобласць, адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка.
П.
Падуя.
2. Мясцовасць, тэрыторыя краіны, аддаленая ад буйных цэнтраў.
Глухая п.
|| прым. правінцыя́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праві́нцыя ж., в разн. знач. прови́нция
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праві́нцыя, ‑і, ж.
1. Гіст. Заваяваная старажытнымі рымлянамі тэрыторыя.
2. Гіст. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Расіі 18 ст. і ў некаторых краінах зараз.
3. Уст. Мясцовасць, аддаленая ад сталіцы; перыферыя.
[Лац. provincia.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
правінцыя́льны, -ая, -ае.
1. гл. правінцыя.
2. перан. Адсталы, абмежаваны ў поглядах, наіўны.
Правінцыяльныя норавы.
|| наз. правінцыя́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сатра́пія, ‑і, ж.
Вобласць, правінцыя, якой кіраваў сатрап (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прови́нция в разн. знач. праві́нцыя, -цыі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лега́т, ‑а, М ‑гаце, м.
1. У Старажытным Рыме — пасол сената пры правіцелях правінцыя; намеснік.
2. Дыпламатычны прадстаўнік рымскага папы. Панскі легат.
[Ад лац. legatus — пасланы, пасол.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сатра́п ’правіцель у старажытнай Персіі’ (ТСБМ). Відаць, запазычанне з рус. сатра́п ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 74). Рус. праз грэч. σατράπης са ст.-пярс. xs̆adrapavan ’даглядальнік страны’ (ССРЛЯ, 13, 202), якое ад xs̆ara ’вобласць, правінцыя’ і pa(y)‑ ’кіраваць’ (Вальдэ-Гофман, 2, 482). Ст.-бел. сатрапъ ’правіцель у старажытнай Персіі’, паводле Булыкі, Лекс. запазыч., 28, праз грэчаскую мову са ст.-пярс. sitrab.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Відзік ’пейзажны малюнак у рамцы пад шклом’ (гродз., Сцяц., Словаўтв.); ’паштоўка’ (маз. Мат. Гом.). Укр. видик, рус. видик (памянш. ад від), польск. widok ’від, перспектыва, пейзаж, пейзажны малюнак’, чэш. viděk ’вёска, правінцыя, перыферыя’; ’пейзаж, від’, славац. vidiek ’тс’, серб.-харв. вѝдик ’гарызонт’; ’від’, макед. видик ’тс’. Запазычана з польск. widok; пры гэтым суфікс ‑ok заменены на беларускі ‑ік (з памяншальна-ласкальным адценнем). Пазней стала ўспрымацца як памяншальнае ад від (Сцяц., Словаўтв., 112).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)