по́сны, -ая, -ае.

1. гл. пост².

2. Без мяса і малака, не скаромны.

Посная вячэра.

3. Не тлусты.

Посная свініна.

4. перан. Хмуры, сумны (пра выраз твару, усмешку і пад.; разм., жарт.).

5. перан. Пра від, знешні выгляд: прытворна сціплы, ханжаскі (разм., жарт.).

Твар п., як на маленні.

|| наз. по́снасць, -і, ж. (да 2 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́сны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. по́сны по́сная по́снае по́сныя
Р. по́снага по́снай
по́снае		 по́снага по́сных
Д. по́снаму по́снай по́снаму по́сным
В. по́сны (неадуш.)
по́снага (адуш.)		 по́сную по́снае по́сныя (неадуш.)
по́сных (адуш.)
Т. по́сным по́снай
по́снаю		 по́сным по́снымі
М. по́сным по́снай по́сным по́сных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

по́сны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. по́сны по́сная по́снае по́сныя
Р. по́снага по́снай
по́снае		 по́снага по́сных
Д. по́снаму по́снай по́снаму по́сным
В. по́сны (неадуш.)
по́снага (адуш.)		 по́сную по́снае по́сныя (неадуш.)
по́сных (адуш.)
Т. по́сным по́снай
по́снаю		 по́сным по́снымі
М. по́сным по́снай по́сным по́сных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

по́сны в разн. знач. по́стный;

п. абе́д — по́стный обе́д;

~ная цяля́ціна — по́стная теля́тина;

п. дзень — по́стный день;

п. твар — по́стная физионо́мия;

○ п. цу́кар — по́стный са́хар

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Без мяса і малака, не скаромны. Вячэра мусіла быць посная, але ж трэба было згатаваць нямала-нямнога: дванаццаць страў! Мележ. — Сядай, сынок... Нічога лепшага ў мяне няма... Капуста посная. Чарнышэвіч.

2. Не тлусты. Посная свініна.

3. перан. Хмурны, сумны (пра выраз твару, усмешку і пад.). Малашкін сядзеў выпрастапы, з посным тварам чакаў голасу сакратара. Пестрак. Гаспадар пакоя неяк знячэўку ўстрапянуўся, ураз сагнаў ўсмешку з твару, які стаў ад таго сумны і посны. Быкаў.

4. перан. Прытворна сціплы, ханжаскі. Парэчкус злажыў рукі і падняў угару посны твар, як на маленні. Броўка.

•••

Посны дзень гл. дзень.

Посны цукар гл. цукар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пост², -у, М -сце, мн. пасты́, пасто́ў, м.

Устрыманне ад скаромнай ежы, згодна з царкоўным патрабаваннем, а таксама перыяд такога ўстрымання.

Вялікі п.

|| прым. по́сны, -ая, -ае.

Посныя дні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нішчы́мны, -ая, -ае.

1. Не прыпраўлены скаромным, без скаромнага; посны.

Нішчымная капуста.

2. Без нічога, без якіх-н. дабавак; пусты.

Есці н. хлеб.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́стный прям., перен. по́сны;

по́стное ма́сло але́й.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нятлу́сты, ‑ая, ‑ае.

1. Які змяшчае ў сабе мала тлушчу, даволі посны. Нятлустае мяса.

2. Які мала змяшчае ў сабе карысных для раслін рэчываў. Нятлустая глеба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нішчымны, посны

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)