пои́ть несов., в разн. знач. паі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паі́ць несов., в разн. знач. пои́ть;
◊ п. і кармі́ць — пои́ть-корми́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дапо́йваць несов., разг. (кончать поить) допа́ивать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нака́чивать несов.
1. (насосом) напампо́ўваць;
2. (поить) прост. напо́йваць;
3. (кого) перен., прост. (разъяснять, убеждать) навуча́ць, вучы́ць, нашпіго́ўваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Паі́ць ’даваць піць каму-н.; насычаць вільгаццю, вадой’. Рус. пои́ть, ст.-рус., ст.-слав. поити, польск. poić, чэш. pojiti, серб.-харв. по̀јити, славен. pojíti, pojim, балг. поя́ ’паю’. Праслав. pojiti. Фасмер (3, 304) асновай гэтага дзеяслова лічыць прасл. *pojь ’напітак’, які ад піць (гл.) з аблаутам у корані. Махэк (452) мяркуе, што ў прасл. была ўтворана дзеяслоўная аснова з poj‑, г. зн. не абавязкова ад назоўніка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
малі́на ж.
1. (одна ягода малины) мали́нина, мали́нка;
2. (горячий отвар и варенье) мали́на;
паі́ць ~най — пои́ть мали́ной;
◊ не жыццё, а м. — погов. не жизнь (не житьё), а мали́на
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пець ’спяваць’ (ТСБМ; Нас.; Некр.; Шат.; Сл. ПЗБ; Бяльк.), ’ствараць розныя гукі ў час раення — звінець, “кохаць” і інш. (пра матку)’ (слаўг., Нар. сл.), ’кукарэкаць’ (мазыр.). Рус. петь спяваць’, ’адпяваць нябожчыка’, ’гусці (пра мух)’, ’звінець (пра паштовыя шамкі)’, стараж.-рус. пѣти, польск. piać ’спяваць (пра пеўня)’, чэш. pěti ’спяваць’, ’усхваляць’, славен. pẹ́ti, макед. пее, балг. пе́я. У іншых слав. мовах — з пачатковым s‑ (z‑). Прасл. *pěti, *pojǫ < і.-е. *poi̯‑. Трубачоў (ВСЯ, 4, 1959, 135) тлумачыць прасл. *pěti як каўзатыў ад дзеяслова *ріtі ’піць’, што пацвярджаецца тоеснасцю форм 1 ас., параўн. пою ’даю піць’ і пою ’спяваю’. Тут перанос значэння ’паіць’ > ’спяваць, усхваляць’ узыходзіць да паганскага абраду ахвярнай, пахавальнай выпіўкі. Паводле Аткупшчыкова (Этимология–1984, 196), разыходжанне адбылося на ўзроўні старажытных асноў (*poi̯‑ti > пѣть пры poi̯‑ti > поить).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кармі́ць несов. корми́ть; пита́ть;
◊ к. абяца́нкамі — корми́ть обеща́ниями; корми́ть за́втраками;
во́шай к. — вшей корми́ть;
к. хле́бам — корми́ть хле́бом;
к. чарве́й — корми́ть черве́й;
хле́бам не кармі́ — хле́бом не корми́;
к. як на зарэ́з (забо́й) — корми́ть как на убо́й;
паі́ць і к. — пои́ть и корми́ть;
во́ўка но́гі ко́рмяць — посл. во́лка но́ги ко́рмят;
салаўя́ ба́йкамі не ко́рмяць — посл. соловья́ ба́снями не ко́рмят;
кармі́ муко́ю, дык по́йдзе руко́ю — посл. не гони́ кнуто́м, а гони́ овсо́м;
як во́ўка ні кармі́, ён усё ў лес глядзі́ць — посл. как во́лка ни корми́, он всё в лес гляди́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)