плісэ́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, нескланяльны

адз. мн.
Н. плісэ́ плісэ́
Р. плісэ́ плісэ́
Д. плісэ́ плісэ́
В. плісэ́ плісэ́
Т. плісэ́ плісэ́
М. плісэ́ плісэ́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

плісэ́.

1. нескл., н. Дробныя запрасаваныя паралельна складкі на матэрыі.

2. нязм., у знач. прым. Пра швейныя вырабы з такімі складкамі.

Каўнерык п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

плісэ́ нескл., ср. плиссе́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

плісэ́, нескл., н.

1. Дробныя паралельныя складкі на матэрыяле (тканіне), зробленыя шляхам спецыяльнай апрацоўкі. Абмяркоўваюць .. [падначаленыя] розныя там гаржэткі, жабо, плісэ, гафрэ і сотні іншых, бог ведае якіх рэчаў... Новікаў.

2. у знач. нязм. прым. З такімі складкамі; плісіраваны.

[Фр. plisse.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плиссе́ плісэ́ нескл., ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

плісірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.

Рабіць плісэ (у 1 знач.).

[Ад грэч. plisser.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плісірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., што.

Рабіць плісэ (у 1 знач.) на чым-н.

|| наз. плісіро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. і плісірава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сплісава́ць

‘зрабіць плісэ (сплісаваць спадніцу)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. сплісу́ю сплісу́ем
2-я ас. сплісу́еш сплісу́еце
3-я ас. сплісу́е сплісу́юць
Прошлы час
м. сплісава́ў сплісава́лі
ж. сплісава́ла
н. сплісава́ла
Загадны лад
2-я ас. сплісу́й сплісу́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час сплісава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

плісіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. плісіраваць.

2. Тое, што і плісэ (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пліс 1 ’баваўняная варсістая тканіна, падобная да аксаміту’ (ТСБМ; віц., Хрэст. дыял.), ’аксаміт’ (Бяльк.); укр. плис ’баваўняны аксаміт’, рус. наўг. тис ’тс’. З гал. pluis, ням. Pluss (XVII ст.), якія з лац. pilus ’волас’ (Карскі, Труды, 422; Фасмер, 3, 282; Васэрцыер, 174) < араб. belas ’шарсцяная матэрыя’. Сюды ж: плі́савы ’аксамітавы’ (рас., Шатал.), плі́саўка ’плюшавы жакет’ (дзятл., З нар. сл.), ’плюшавая куртка’ (калінк., Мат. Гом.).

Пліс 2, плі́са, плі́ска ’шырокая стужка на падоле спадніцы’ (Бір.; Жд. 1; чырв., З нар. сл.), ’плісэ’ (капыл., Сл. ПЗБ), плі́сы ’фальбоны’ (смарг., Сл. ПЗБ), ’стужкі на спадніцы, прышытыя папярок’ (ТС). З польск. plisa ’тс’, якое з франц. plissé ’плісіроўка’, ’плісэ’, што з’яўляецца дзеепрыметнікам да plisser = plisować ’запрасоўваць фалды на тканіне’ (SWO, 1980, 581; Банькоўскі, 2, 610).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)