пля́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак.
1. каго і без дап. Ударыць далонню аб далонь або далонню па кім-, чым-н.
П. па твары.
2. што. Кінуць з шумам або ўпасці з шумам (разм.).
П. мокрую анучу аб падлогу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пля́снуць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пля́сну |
пля́снем |
| 2-я ас. |
пля́снеш |
пля́снеце |
| 3-я ас. |
пля́сне |
пля́снуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пля́снуў |
пля́снулі |
| ж. |
пля́снула |
| н. |
пля́снула |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пля́сні |
пля́сніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пля́снуўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пля́снуць сов., однокр. (к пля́скаць)
1. (ударить) хло́пнуть, шлёпнуть;
2. плесну́ть;
3. (в ладоши) хло́пнуть; всплесну́ть;
п. у дало́ні — хло́пнуть в ладо́ни;
п. рука́мі — всплесну́ть рука́ми;
4. разг. (упасть) шлёпнуться, шлёпнуть, плю́хнуться, плю́хнуть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пля́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. без дап. Ударыць, стукнуць з пляскам. Каля лодкі рыбіна злосна пляснула шырокім хвастом па вадзе, спрабуючы нырнуць пад ніз. Ігнаценка.
2. каго і без дап. Ударыць, стукнуць далонню аб далонь або далонню па кім‑, чым‑н. — Што ты нарабіла? — пляснула далонямі Поля, да якой не адразу дайшло, што здарылася. Шамякін. Дзверы адчыніла мне цётка. Пляснула ў далоні, ледзьве зірнула на мяне. Савіцкі. Я прамармытаў нешта, а ён пляснуў мяне па плячы: — Значыць, дамовіліся! Рунец.
3. што. Разм. Кінуць што‑н. з шумам, з пляскам. Тады Алёша з размаху пляснуў аб падлогу мокрую анучку і рушыў да дзвярэй. Шамякін. // Упасці з шумам.
4. што або чаго. Разм. Плюхнуць на каго‑н., у што‑н. Бабка бразнула пустым посудам, ссыпала ўсе лыжкі і міскі ў начоўкі, пляснула гарачай вады. Каліна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
всплесну́ть сов.
1. усплёснуць;
2. (руками) пля́снуць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лэ́пнуць
‘схапіць рукамі, сцягнуць, скрасці што-небудзь; пляснуць, шлёпнуць, ударыць каго-небудзь, што-небудзь; раптоўна ўпасці’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
лэ́пну |
лэ́пнем |
| 2-я ас. |
лэ́пнеш |
лэ́пнеце |
| 3-я ас. |
лэ́пне |
лэ́пнуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
лэ́пнуў |
лэ́пнулі |
| ж. |
лэ́пнула |
| н. |
лэ́пнула |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
лэ́пні |
лэ́пніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
лэ́пнуўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
плесну́ть сов.
1. (о волнах, море) плёснуць, пля́снуць, плю́хнуць;
2. (резко, отрывисто) пля́снуць;
3. (на кого, что) плю́хнуць, пы́рснуць; см. плеска́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цэменто́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і цэментавы (у 2 знач.). Багуцкаму хацелася ўзяць гэтага чалавечка за горла ці за плечы ды .. пляснуць яго аб цэментовую падлогу. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ля́пнуть сов., прост., в разн. знач. ля́пнуць; (ударить — ещё) пля́снуць, ля́снуць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пілягну́ць ’пекануць; пляснуць (па мордзе)’ (Мат. Маг.). Да калегаваць < належыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)