плыть несов., в разн. знач. плы́сці, плыць;

плыть в ру́ки плы́сці (плыць) у ру́кі;

плыть по тече́нию за вадо́й ісці́ (плы́сці); жыць, як набяжы́ць;

плыть про́тив тече́ния плы́сці (плыць) су́праць цячэ́ння;

плыть скво́зь па́льцы плы́сці (плыць) праз па́льцы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сажёнки мн., спорт. сажо́нкі, -каў;

плыть сажёнками плы́сці сажо́нкамі (на сажо́нкі).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

плы́сці несов.

1. в разн. знач. плыть;

п. на ло́дцыплыть на ло́дке;

па не́бе плыву́ць чо́рныя хма́ры — по не́бу плыву́т чёрные ту́чи;

высо́ка ў не́бе плыве́ аро́л — высоко́ в не́бе плывёт орёл;

пе́рад вачы́ма плылі́ зялёныя кругі́ — пе́ред глаза́ми плы́ли зелёные круги́;

це́ста плыве́ це́раз край — те́сто плывёт че́рез край;

2. перен. (плавно звучать) плыть; течь;

у цішыні́ плылі́ далёкія, глухі́я гу́кі — в тишине́ плы́ли (текли́) далёкие, глухи́е зву́ки;

у галаве́ плылі́ ро́зныя ду́мкі — в голове́ плы́ли (текли́) ра́зные мы́сли;

ме́рна плылі́ сло́вы — разме́ренно текли́ слова́;

3. перен. (идти, уходить) течь; (миновать — ещё) протека́ть;

час плыве́ — вре́мя течёт;

дні плылі́ — дни текли́ (протека́ли);

4. (удаляться, плывя) уплыва́ть;

парахо́д плыве́ ўдалячы́нь — парохо́д уплыва́ет вдаль;

5. перен. тая́ть;

гро́шы плыву́ць — де́ньги та́ют;

п. па цячэ́нніплыть по тече́нию;

п. ў ру́кіплыть в ру́ки;

п. су́праць цячэ́нняплыть про́тив тече́ния;

п. з рукплыть из рук; плыть сквозь па́льцы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цячэ́нне ср.

1. (действие) тече́ние; ток м.; см. цячы́1;

2. (движение потока воды) тече́ние;

уні́з па ~нні ракі́ — вниз по тече́нию реки́;

цёплае ц. — тёплое тече́ние;

плы́сці (плыць) па ~нніплыть по тече́нию;

плы́сці (плыць) су́праць ~нняплыть про́тив тече́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расплыва́цца несов.

1. расплыва́ться; растека́ться;

2. (раздаваться в стороны, расширяться) расплыва́ться;

3. перен., разг. (толстеть) расплыва́ться, раздава́ться;

4. (плыть в разные стороны) расплыва́ться;

5. (об улыбке) расплыва́ться;

1-5 см. расплы́сціся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Плы́сці, плысць, плусць, плусці́, плаўсці́, плыць ’перамяшчацца па паверхні вады’, ’плыць на караблі, лодцы’, ’цячы’, ’плаўна рухацца, ісці’, ’высыпацца (аб жыце)’ (ТСБМ; Нас.; Гарэц.; Яруш.; Шат.; Сл. ПЗБ; ТС; Растарг.; маг., арш., Шн.), плысць ’ісці, тонучы (у снезе, гразі)’ (Юрч. СНЛ); у выразе гаршчок плыве́ць ’ён кіпіць, і з яго выцякае тое, што варыцца’ (Нас.; Нік., Оч.). Укр. плисти́, рус. плыть, плысть, плысти́ ’плыць’, ст.-польск. pluć, польск. płynąć ’цячы’, ’плысці’, pływać, чэш. plouti, ст.-чэш. plúti, славац. pluť, славен. plúti, серб.-харв. плу̏ти, пли̏ти, ст.-слав. плоути і плыти. Прасл. *pluti, роднаснае літ. pláuti ’паласкаць, мыць’, лат. plevinât ’узмахваць’, ст.-інд. plávatē ’плыве’, právate ’скача’, ’спяшаецца’, авест. fra‑fravaⁱte ’хістаецца, спатыкаецца’, ст.-грэч. πλέω ’плыву на судне’, πλΰνω ’мыю’, лац. pluit ’ідзе дождж’ (Міклашыч, 252; Траўтман, 224; Фасмер, 3, 288–289; Бязлай, 3, 63; Банькоўскі, 2, 632–633). Формы плаўсці́ ’плысці’ (глыб., Сл. ПЗБ) і плыўсці́ ’выплываць (пра жыта)’ (паст., LKK, 30) адлюстроўваюць балтыйскую фанетыку і, магчыма, семантыку (Грынавяцкене, тамсама), а ўстойлівае словазлучэнне жы́та плыве́ць калькуе, паводле Грынавяцкене і інш. (SOr, 39, 317), літ. (rugiaĩ) pláukia.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

течьI несов.

1. цячы́;

река́ течёт на юг рака́ цячэ́ на по́ўдзень;

кровь течёт из ра́ны кроў цячэ́ з ра́ны;

кры́ша течёт дах цячэ́;

2. перен. ісці́, прахо́дзіць, міна́ць; (плыть) плы́сці, плыць;

всё течёт, всё изменя́ется усё цячэ́, усё мяня́ецца (змяня́ецца);

вре́мя течёт бы́стро час ідзе́ (прахо́дзіць, міна́е) ху́тка;

мы́сли теку́т ду́мкі плыву́ць;

слю́нки теку́т слі́нка цячэ́;

по уса́м текло́, а в рот не попа́ло быў на мяду́, аблі́ў мёдам бараду́; па барадзе́ цякло́, а ў ро́це су́ха было́; па губа́х цякло́, ды ў ро́це не было́; адно́ гу́бы памачы́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

су́праць

1. предлог с род. п. про́тив; (при указании на местоположение — ещё) напро́тив;

ха́та с. шко́лы — изба́ про́тив (напро́тив) шко́лы;

ён настро́ен с. мяне́ — он настро́ен про́тив меня́;

с. яго́ спадзява́нняў — про́тив его́ ожида́ний;

ляка́рства с. прасту́ды — лека́рство про́тив просту́ды;

рост праду́кцыі с. міну́лага го́да — рост проду́кции про́тив про́шлого го́да;

2. предлог с род. п. вопреки́ (чему), проти́вно (чему);

зрабі́ць с. сумле́ння — поступи́ть вопреки́ (проти́вно) со́вести;

3. в знач. сказ. про́тив;

хто с.? — кто про́тив?;

4. в знач. сущ. про́тив;

узва́жыць усе́ «за» і «с.» — взве́сить все «за» и «про́тив»;

не с. — не прочь;

гла́дзіць с. шэ́рсці — гла́дить про́тив ше́рсти;

плы́сці с. цячэ́нняплыть про́тив тече́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тече́ние ср.

1. (действие) цячэ́нне, -ння ср.; ход, род. хо́ду м.; хада́, -ды́ ж.; плынь, род. плы́ні ж.;

тече́ние собы́тий ход падзе́й;

тече́ние дел ход спраў;

2. (поток) цячэ́нне, -ння ср., плынь, род. плы́ні ж.; (струя) струме́нь, -ня м., цёк, род. цёку м.;

вниз по тече́нию реки́ уні́з па цячэ́нні ракі́ (па рачно́й плы́ні);

морски́е тече́ния марскі́я плы́ні;

возду́шное тече́ние паве́траная плынь, паве́траны струме́нь;

3. перен. (направление) плынь, род. плы́ні ж.;

полити́ческие тече́ния паліты́чныя плы́ні;

литерату́рное тече́ние літарату́рная плынь;

плыть по тече́нию за вадо́й ісці́ (плысці́); жыць, як набяжы́ць;

в тече́ние предлог на праця́гу;

подво́дные тече́ния падво́дныя плы́ні;

с тече́нием вре́мени з ця́гам ча́су; з ча́сам;

про́тив тече́ния су́праць цячэ́ння (плы́ні).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

па́лец (род. па́льца) м., в разн. знач. па́лец; (стол. — ещё) шип;

вялі́кі п. — большо́й па́лец;

безыме́нны п. — безымя́нный па́лец;

по́ршневы п.тех. по́ршневый па́лец;

канта́ктны п.тех. конта́ктный па́лец;

ве́даць як свае́ пяць па́льцаў — знать как свои́ пять па́льцев;

глядзе́ць праз па́льцы — смотре́ть сквозь па́льцы;

па́льцам аб п. не ўда́рыць — па́лец о па́лец не уда́рит;

па́льцам не павару́шыць — па́льцем не пошеве́лит;

па́льца ў рот не кладзі́ — (каму) па́льца в рот не клади́ (кому);

па́льцам не крану́ць — па́льцем не тро́нуть;

вы́ссаць з па́льца — вы́сосать из па́льца;

тра́піць (папа́сці) па́льцам у не́ба — попа́сть па́льцем в не́бо;

хоць па́льцам у во́ка — хоть глаз вы́коли;

то́лькі па́льцам кіўну́ць — то́лько намекну́ть;

пералічы́ць па па́льцах — сосчита́ть по па́льцам;

абве́сці вако́л па́льца — обвести́ вокру́г па́льца;

плы́сці (плыць) праз па́льцыплыть сквозь па́льцы;

па́льцам (па́льцамі) пака́зваць (ты́каць, ты́цкаць) — па́льцем (па́льцами) пока́зывать (ука́зывать, ты́кать)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)