пло́скі, -ая, -ае.

1. Роўны, без узвышшаў і паглыбленняў, з прамой і гладкай паверхняй.

П. дах.

2. перан. Пазбаўлены арыгінальнасці, банальны, пошлы.

Плоскія жарты.

Плоска (прысл.) вастрасловіць.

|| наз. пло́скасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пло́скі

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пло́скі пло́ская пло́скае пло́скія
Р. пло́скага пло́скай
пло́скае		 пло́скага пло́скіх
Д. пло́скаму пло́скай пло́скаму пло́скім
В. пло́скі (неадуш.)
пло́скага (адуш.)		 пло́скую пло́скае пло́скія (неадуш.)
пло́скіх (адуш.)
Т. пло́скім пло́скай
пло́скаю		 пло́скім пло́скімі
М. пло́скім пло́скай пло́скім пло́скіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пло́скі пло́ский;

~кая паве́рхня — пло́ская пове́рхность;

○ п. друк — полигр. пло́ская печа́ть;

п. ву́гал — мат. пло́ский у́гол

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пло́скі, ‑ая, ‑ае.

1. Які не мае ўпадзін і ўзвышшаў; з роўнай паверхняй. Направа — плоскія ўзгор’і, адзінокія скалы, яры між імі. Самуйлёнак. Наперадзе паказаліся будынкі з плоскімі дахамі, белыя, вясёлыя. Алешка. // Без звычайнай выпукласці, пляскаты. Нядобрая ўсмешка ўсё не сыходзіла з плоскага, пакляванага Міканоравага твару. Мележ. // Не круглы, сплюшчаны. Арцём, адпачыўшы, бярэцца за работу. Аполак у яго ўжо гатовы. Плоскім цяслярным алоўкам ён размячае яго на кавалкі. Ракітны.

2. Пазбаўлены арыгінальнасці; банальны, пошлы. Плоскія жарты. □ Гутарка, зразумела, ідзе не пра той абавязковы, наперад зададзены «казённы» аптымізм «бурапены» ці плоскай і павярхоўнай адналінейнасці. Бугаёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пло́скі ’які не мае упадзін, узвышшаў, роўны, без пад’ёмаў і спускаў’ (ТСБМ, Сцяшк. МГ), ’слаба, някрута спрадзены’ (Уладз.; баран., Сл. ПЗБ; гродз., Сцяшк. Сл.: рас., талач., Шатал.), ’палогі (пра бераг ракі, возера)’ (карм., ветк., чач., ЛА, 2; ТС), ’худы (конь, карова)’ (іўеў., Сцяшк. Сл.), ’шырокі (пра капыт)’ (карэліц., Нар. словатв.). Укр. пло́ский, рус. пло́ский, пло́сок, польск. ст.-мазав. płoski, чэш., славац. ploský, славен. plòsk ’плоскі’, plóska ’паверхня, раўніна’, серб.-харв. пло̏сан, макед. плосок, балг. плосък, ст.-слав. плоскъ. Прасл. *ploskъ, звязанае чаргаваннем галосных кораня з *plask‑, *plesk‑, *plěsk‑, якія з і.-е. *plok‑sko‑ ці *plək‑sko; роднаснае лат. plakans ’плоскі’, лац. placidus ’роўны, гладкі’, ’прыемны’, ст.-грэч. πλάξ ’раўніна’ (Ільінскі, ИОРЯС, 20, 3, 113; Траўтман, 222; Фрэнкель, 602; Бязлай, 3, 61). Аднак Мее (Études, 332), Младэнаў (430), Фасмер (3, 285) дапускаюць магчымасць вывядзення лексемы плоскі з *plot‑sko і супастаўляюць апошнюю са ст.-інд. práthas ’шырыня’, авест. fraϑah‑, ст.-грэч. πλατύς ’шырокі, плоскі’. Гэтаксама Махэк₂ (462), які дапускае прасл. форму *plotъ (ŭ‑аснова), што ў чыстым выглядзе не захавалася, але ад яе утварылася плотва, плотка (гл.). Борысь, Папоўска–Таборска (ZPSS, 10, 27) на падставе славін. plos ’клоп’ рэканструююць рэліктавую форму *plosъ ’плоскі’, якая мае адпаведнікі на славянскім Поўдні. Абаеў (Этимология–1984, 21) мяркуе, што рус. плоский з’яўляецца роднасным рус. плохой.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

парале́льна-пло́скі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. парале́льна-пло́скі парале́льна-пло́ская парале́льна-пло́скае парале́льна-пло́скія
Р. парале́льна-пло́скага парале́льна-пло́скай
парале́льна-пло́скае		 парале́льна-пло́скага парале́льна-пло́скіх
Д. парале́льна-пло́скаму парале́льна-пло́скай парале́льна-пло́скаму парале́льна-пло́скім
В. парале́льна-пло́скі (неадуш.)
парале́льна-пло́скага (адуш.)		 парале́льна-пло́скую парале́льна-пло́скае парале́льна-пло́скія (неадуш.)
парале́льна-пло́скіх (адуш.)
Т. парале́льна-пло́скім парале́льна-пло́скай
парале́льна-пло́скаю		 парале́льна-пло́скім парале́льна-пло́скімі
М. парале́льна-пло́скім парале́льна-пло́скай парале́льна-пло́скім парале́льна-пло́скіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пло́ска нареч. пло́ско; см. пло́скі

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

турбеля́рыя

‘плоскі чарвяк’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. турбеля́рыя турбеля́рыі
Р. турбеля́рыі турбеля́рый
Д. турбеля́рыі турбеля́рыям
В. турбеля́рыю турбеля́рый
Т. турбеля́рыяй
турбеля́рыяю		 турбеля́рыямі
М. турбеля́рыі турбеля́рыях

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

тэмнацэфа́л

‘плоскі чарвяк-паразіт’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. тэмнацэфа́л тэмнацэфа́лы
Р. тэмнацэфа́ла тэмнацэфа́лаў
Д. тэмнацэфа́лу тэмнацэфа́лам
В. тэмнацэфа́ла тэмнацэфа́лаў
Т. тэмнацэфа́лам тэмнацэфа́ламі
М. тэмнацэфа́ле тэмнацэфа́лах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

трэмато́да

‘паразітычны плоскі чарвяк’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. трэмато́да трэмато́ды
Р. трэмато́ды трэмато́д
Д. трэмато́дзе трэмато́дам
В. трэмато́ду трэмато́д
Т. трэмато́дай
трэмато́даю		 трэмато́дамі
М. трэмато́дзе трэмато́дах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)