Плач ’праліванне слёз ад болю, гора, жаху і гукі, якія суправаджаюць гэта’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС, Бяльк.), са плачо́м плачучы’ (бялын., Янк. 3.), пла́чма плакаць ’плакаць, памнажаючы слёзы ўвесь час’ (Нас.), плачлі́вы ’слёзны’, ’слязлівы’; укр. плач, рус. плач ’плач’, польск. płacz, в.-луж. płač, н.-луж. płac, чэш. pláč, славац. plač ’тс’, славен. plàč ’плач’, серб.-харв. пла̏ч, макед., балг. плач, ст.-слав. плачь ’плач’. Прасл. *plačь < *plak‑jь ад *plakati > пла́каць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыгада́ць, прыгадва́ць ’узнавіць у памяці; прыпомніць’ (ТСБМ), прыгадава́ць ’гаварыць, лічыць’ (брасл., Сл. ПЗБ). Сюды ж з далейшым развіццём семантыкі — ’прыдумаць; задумка’ (Нас., Байк. і Некр., Др.-Падб., Растарг.), ’адшукаць; знайсці’: пригадай скорей верёвку, штоб взлезци (Нас.), таксама прыга́длівы ’знаходлівы’ (Нас.) і прыгада́ць ’дапамагчы; паспачуваць’: не плачь — мы твоей беде пригадаем (Дабрав., Кросны). Да гада́ць у значэнні (згодна з ТСБМ — размоўным) ’меркаваць’ (гл.), укр. пригада́ти ’ўзгадаць’, пригада́ти ’прыдумаць’. Спецыяльна гл. Булахаў, Развіццё, 43.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пла́кать несов., прям., перен. пла́каць;

пла́кать по ком, по чём пла́каць па кім, па чым;

о чём ты пла́чешь? па чым (чаго́) ты пла́чаш?;

доса́дно, хоть плачь! кры́ўдна (непрые́мна), хоць плач!;

пла́кали де́нежки пла́калі гро́шыкі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)