пла́нка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пла́нка |
пла́нкі |
| Р. |
пла́нкі |
пла́нак |
| Д. |
пла́нцы |
пла́нкам |
| В. |
пла́нку |
пла́нкі |
| Т. |
пла́нкай
пла́нкаю |
пла́нкамі |
| М. |
пла́нцы |
пла́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пла́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Падоўжаная гладкая дошчачка, пласцінка.
Металічная п.
Ордэнская п. (з прымацаванай ордэнскай стужачкай).
|| памянш. пла́начка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. пла́начны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пла́нка пла́нка, -кі ж.; лі́штва, -вы ж.;
прице́льная пла́нка прыцэ́льная пла́нка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пла́нка ж. пла́нка;
○ прыцэ́льная п. — прице́льная пла́нка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пла́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Невялікая падоўжная дошчачка, палоска з дрэва, металу або тканіны. [Брызент] прыціскалі загадзя падрыхтаванымі планкамі, прыбівалі цвікамі. Лупсякоў. Дзед старой рукою настругаў яловых планак. Дубоўка. Набіраем на пруткі 80 пецель, з іх 10 — на планку для гузікаў. «Беларусь».
•••
Ордэнская планка — металічная або іншая палоска, абцягнутая ордэнскай стужкай.
Прыцэльная планка — прыцэльнае прыстасаванне ў некаторых відах зброі.
[Лац. planka.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пла́нка ’клопат, куды ўстаўляецца млён’ (паўн.-усх., ЛА, 4), ’лёстка ў драбіне’ (дубр., ЛА, 4), ’вязы ў санях’ (дубр., ЛА, 2), ’дзверцы ў стаячым вулеі’ (чавус., клім., ЛА, 1); пла́нкі ’ручкі ў падушцы воза, да якіх прымацоўваюцца драбіны’ (віц., маг., брагін., рэч., ЛА, 2), ’доўгія бярвенні, што кладуцца уздоўж моста ля яго краёў для ўмацавання насцілу’ (Сцяшк. Сл.). З рус. пла́нка ’ліштва, дошчачка’, ’дошка, брус’, якое з нова-в.-ням. Planke ’дошка’, ’маснічына’ < с.-лац. planca ’тоўстая дошка’ < лац. phalanga ’насілы для пераноскі цяжкага грузу’ < ст.-грэч. φάλαγξ ’прадаўгаваты кавалак бервяна’, φάλαγγαι ’бэлькі, бярвёны’ (Фасмер, 3, 273; Васэрцыер, 174). Сюды ж бел. пла́нка ’палоска з дрэва, металу, тканіны’ (ТСБМ), ’вышытая паласа ў кашулі спераду ад каўняра ўніз’ (Касп.; ветк., гом., Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
штыке́ціна, -ы, мн. -ы, -цін, ж. (разм.).
Адна планка штыкетніку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лёстка ж. пла́нка (в кузове телеги)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыкруці́цца сов.
1. привинти́ться; приверну́ться;
пла́нка мо́цна ~ці́лася — пла́нка кре́пко привинти́лась;
2. прост. прибы́ть, прие́хать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падрысо́рнік, ‑а, м.
Спец. Планка, у якой умацаваны рысоры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)