пе́рс
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пе́рс |
пе́рсы |
| Р. |
пе́рса |
пе́рсаў |
| Д. |
пе́рсу |
пе́рсам |
| В. |
пе́рса |
пе́рсаў |
| Т. |
пе́рсам |
пе́рсамі |
| М. |
пе́рсе |
пе́рсах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
перс (род. пе́рса) м. перс
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перс ист. перс, род. пе́рса м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Перс, беласт. перс, перса, бере ’адрэзак зямлі шырэй загона’ (Смул.), які ўключае як ’разору’, так і ’насып’. Абрэмбска–Яблонска (Зб. Аванесаву, 200–204) выводзіць беласт. словы з літ. pra‑peršis ’праталіна’, pra‑perša, рг драг šis, pra‑parśa ^замёрзлае месца ў рацэ ці моры’. Параўн. перець} (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пе́рсы, -аў, адз. перс, -а, м.
Ранейшая назва іранцаў; цяпер — назва нацыі фарсаў, якая складае каля паловы насельніцтва Ірана.
|| ж. персія́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. персі́дскі, -ая, -ае.
Персідская мова.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пе́рсы, ‑аў; адз. перс, ‑а, м.; персіянка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. персіянкі, ‑нак; ж.
Асноўнае насельніцтва Ірана (Персіі).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мерд ’мужчына’ (Гарб.). Іранізм. Параўн. яцвяжск. mard ’чалавек’ < ’смяротны’, а таксама перс. merd ’тс’ (< ст.-перс. martiya ’чалавек’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
На́фта ’нафта’ (Некр. і Байк., БРС, ТСБМ), ’газа’ (Сл. ПЗБ, Бес.). Запазычана праз польск. nafta з лац. naphtha (< грэч. ναφθα < перс. näft ’тс’). Ст.-бел. нефть ’нафта’ (1519 г.) з тур. neft (апошняе з перс. näft), гл. Булыка, Лекс. запазыч., 142.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Була́т (БРС). Рус. була́т, укр. була́т. Запазычанне з цюрк. bulat < перс. pūlād ’сталь’. Фасмер, 1, 238. Параўн. Шанскі, 1, Б, 222.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)