перахадзі́ць, -хаджу́, -хо́дзіш, -хо́дзіць; -хо́джаны; зак.
1. што. Перабыць якую-н. пару, ходзячы ў чым-н. ці як-н.
П. зіму ў асеннім паліто.
2. чым. У гульнях: пайсці іначай, перамяніць ход.
П. пешкай.
3. што. Перанесці на нагах (хваробу; разм.).
П. грып.
4. што і без дап. Абысці ўсё або многа чаго-н.
Колькі я перахадзіў за год!
Усе дарогі ў наваколлі перахадзіў.
|| незак. перахо́джваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перахадзі́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перахаджу́ |
перахо́дзім |
| 2-я ас. |
перахо́дзіш |
перахо́дзіце |
| 3-я ас. |
перахо́дзіць |
перахо́дзяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перахадзі́ў |
перахадзі́лі |
| ж. |
перахадзі́ла |
| н. |
перахадзі́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перахадзі́ |
перахадзі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
перахадзі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
перахадзі́ць сов.
1. в разн. знач. переходи́ть;
п. пе́шкай — переходи́ть пе́шкой;
п. грып — переходи́ть грипп;
цяжа́рная перахадзі́ла два ты́дні — бере́менная переходи́ла две неде́ли;
2. проходи́ть;
п. усю́ зіму́ ў асе́ннім паліто́ — проходи́ть всю зи́му в осе́ннем пальто́;
3. разг. пройти́;
ко́лькі я ~дзі́ў за год! — ско́лько я прошёл за́ год!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перахадзі́ць, ‑хаджу, ‑ходзіш, ‑ходзіць; зак.
1. што. Перабыць якую‑н. пару, ходзячы ў чым‑н. або як‑н. Перахадзіць зіму ў асеннім паліто.
2. чым. У гульнях — пайсці іначай, перамяніць ход. Перахадзіць пешкай.
3. што. Разм. Перанесці хваробу на нагах. Перахадзіць грып.
4. Разм. Пахадзіць цяжарнай звыш тэрміну.
5. што і без дап. Прайсці, абысці ўсё або многа чаго‑н. Колькі я перахадзіў за год! Усе дарогі ў наваколлі перахадзіў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перахо́джваць гл. перахадзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
переходи́тьII сов.
1. вы́хадзіць, абхадзі́ць;
2. карт. (пойти иначе) перахадзі́ць;
3. (о болезни) перахадзі́ць;
4. (о беременности) перахадзі́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перахо́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да перахадзіць (у 2, 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перахо́джаны в разн. знач. перехо́женный; см. перахадзі́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перахо́джваць несов., в разн. знач. переха́живать; см. перахадзі́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Перахо́д 1 ’эпідэмія якой-небудзь няцяжкай хваробы’ (стаўб., З нар. сл.), піряхо́д ’пераход часу пасля прымятага’ (Юрч. СНЛ), сюды ж перэхо́дзіць ’перахадзіць за тэрмін (аб карове)’, ’пераходзіць з аднаго месца на другое, у другі стан’ (ТС), пераходка ’брод’ (добр., Мат. Гом.). Да пера- і хадзі́ць, ісці (гл.).
Пераход 2 ’параход’ (Некр., ТС). Пад уплывам народнай этымалогіі з параход (гл.) — пры ад’ідэацыі лексемы пераход — як ’сродак, пры дапамозе якога можна пераправіцца з аднаго месца ў іншае’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)