пераспе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаўшы вельмі спелым, пачаць псавацца.
Агрэст пераспеў.
2. перан. Выйсці з узросту, уласцівага якому-н. становішчу; пастарэць (разм., іран.).
Нявеста пераспела.
|| незак. пераспява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераспе́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
пераспе́е |
пераспе́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пераспе́ў |
пераспе́лі |
| ж. |
пераспе́ла |
| н. |
пераспе́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пераспе́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пераспе́ць несов.
1. перезре́ть, переспе́ть;
2. перен. перезре́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераспе́ць, ‑спею, ‑спееш, ‑спее; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць вельмі спелым. Пераспела і губляе свае пажыўныя якасці кукуруза. «Звязда». Колькі ў іх [Гарохавых] вішань! Чорныя, пераспелыя! Місько.
2. перан. Разм. іран. Выйсці з узросту, уласцівага якому‑н. становішчу. Век дзяўчыны — век кароткі: Пераспееш — што ўдава. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перезре́ть сов. пераспе́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
переспе́ть сов. пераспе́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
склява́ць, склюю, склюеш, склюе; склюём, склюяце, склююць; зак., каго-што.
Клюючы, з’есці. Скляваць зерне. □ Вішанькі ў садочку Могуць пераспець, Вераб’і склююць іх... Корбан. / Пра рыбу. Рыба склявала чарвячка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераспява́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. што. Спець, папець усё, многае. «Прыходзьце ка мне ўсе, Каго я вучыў, каго я лячыў, Каго ратаваў з бяды, З кім я у час франтавы начаваў у хмурым слонімскім лесе, З кім я нямала пераспяваў Вясёлых і сумных песень». Панчанка. Вось яны зараз пасядуць на бярвенне, а потым дзяўчаты пераспяваюць многа песень, а хлопцы параскажуць столькі цікавага і смешнага. Сіпакоў.
2. каго. Спець лепш, прапець даўжэй за каго‑н., перамагчы ў спевах. Пераспяваць вядомага спевака.
пераспява́ць 2, ‑ае.
Незак. да пераспець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)