перапа́лены

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. перапа́лены перапа́леная перапа́ленае перапа́леныя
Р. перапа́ленага перапа́ленай
перапа́ленае
перапа́ленага перапа́леных
Д. перапа́ленаму перапа́ленай перапа́ленаму перапа́леным
В. перапа́лены (неадуш.)
перапа́ленага (адуш.)
перапа́леную перапа́ленае перапа́леныя (неадуш.)
перапа́леных (адуш.)
Т. перапа́леным перапа́ленай
перапа́ленаю
перапа́леным перапа́ленымі
М. перапа́леным перапа́ленай перапа́леным перапа́леных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перапа́лены

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. перапа́лены перапа́леная перапа́ленае перапа́леныя
Р. перапа́ленага перапа́ленай
перапа́ленае
перапа́ленага перапа́леных
Д. перапа́ленаму перапа́ленай перапа́ленаму перапа́леным
В. перапа́лены (неадуш.)
перапа́ленага (адуш.)
перапа́леную перапа́ленае перапа́леныя (неадуш.)
перапа́леных (адуш.)
Т. перапа́леным перапа́ленай
перапа́ленаю
перапа́леным перапа́ленымі
М. перапа́леным перапа́ленай перапа́леным перапа́леных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перапа́лены

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. перапа́лены перапа́леная перапа́ленае перапа́леныя
Р. перапа́ленага перапа́ленай
перапа́ленае
перапа́ленага перапа́леных
Д. перапа́ленаму перапа́ленай перапа́ленаму перапа́леным
В. перапа́лены (неадуш.)
перапа́ленага (адуш.)
перапа́леную перапа́ленае перапа́леныя (неадуш.)
перапа́леных (адуш.)
Т. перапа́леным перапа́ленай
перапа́ленаю
перапа́леным перапа́ленымі
М. перапа́леным перапа́ленай перапа́леным перапа́леных

Кароткая форма: перапа́лена.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перапа́лены в разн. знач. пережжённый; см. перапалі́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перапа́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад перапаліць.

2. у знач. прым. Які перапаліўся, сапсаваўся ад празмернага награвання. На папялішчы .. валяліся перапаленыя балеі, каструлі, бляха... Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перепалённый перапа́лены; см. перепали́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пережжённый в разн. знач. перапа́лены, мног. паперапа́льваны; см. переже́чь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

*На́беражны, на́бэрэжныперапалены (аб гаршках)’ (Вярэн.). Магчыма, да бераг ’край’, г. зн. ’з надтрэснутымі краямі’ або ’той, які стаяў з краю (пры абпальванні)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перека́лённый

1. техн. перагартава́ны;

2. (чересчур нагретый) перапа́лены, перагрэ́ты;

3. (об орехах и т. п.) перапра́жаны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пры́сак1 ’гарачы, распалены попел з вугольчыкамі’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Пал., Касп., Шат., Бір. Дзярж., Сцяшк., Стан.; шальч., лях., ст.-дар., Сл. ПЗБ), прыск ’тс’ (Гарэц.; маладз., Янк. 1), пруск, прі́сок ’тс’ (Маш.), пры́сак ’тс’ (Клім.; пін., Сл. ПЗБ; ТС), прысак ’гарачы, распалены (на агні) пясок’ (Др.-Падб.), пры́сак ’попел’: сей жыта ў прысак, авёс у гразь, то будзеш князь (Янк. БП), ’прах, зямля’: скорей мне прыском вочы засыплюць, покуль я гета забуду (Нас.), прысо́к ’месца на прыпечку, куды змятаецца жар’; ’гарачы, распалены попел з вугольчыкамі’; ’попел’; ’прах, пыл’ (Ласт.), прыс́ык ’гарачы попел’; ’перапалены пясок’ (Бяльк.), з іншым суфіксальным афармленнем пры́сіць, пры́снік ’попел’, пры́сець ’попел; пыл’, пры́сінка ’пылінка’ (Ласт.), таксама ўсечанае прыс ’прысак, гарачы попел’ (ТС, ПСл). Рус. смал., бранск. при́сак, пры́сок ’гарачы попел’, бранск. при́сык ’тс’, прыск ’дробныя вугольчыкі, ад якіх яшчэ ідзе жар’; укр. при́сок ’гарачы попел з агнём’, польск. prysk ’гарачы попел; распалены на (сонцы) пясок’, палаб. prüstʼau ’попел, жар’. Нульсуфіксальны дэрыват ад *pryskati, гл. пры́скаць (Брукнер, 440; Трубачоў, Этимология–1968, 62). У формах тыпу пры́сак, пры́сок і да т. п. устаўная галосная на месцы збегу зычных або ўплыў суфіксальных дэрыватаў на ‑ак, ‑ок і г. д. Паўночнаславянская семантычная інавацыя. Гл. яшчэ прыск.

Пры́сак2 ’пясчаны ўзгорак’ (бяроз., Сл. ПЗБ). Да папярэдняга. Семантычны пераход: ’(распалены) пясок’ → ’пясок’ → ’пясчаны ўзгорак’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)